Underground/Underground CD1.iso/other/how-to.pl/Sound-HOWTO.pl.txt

Text File | 1997-11-25 | 85.7 KB | 2,443 lines

  Linux Sound-HOWTO, czyli D╝wiΩk w Linuxie - Jak To Zrobiµ?
  Autor: Jeff Tranter, [e-mail]
  v1.16, 5 stycznia 1997
  Wersja polska: Pawe│ Olszewski [e-mail]
  v1.01, 23 marca 1997


  Ten dokument opisuje obs│ugΩ d╝wiΩku w Linuxie. Zawiera listΩ urz▒dze±
  d╝wiΩkowych pracuj▒cych z Linuxem, wyja╢nia jak skonfigurowaµ sterown¡
  iki do│▒czane do j▒dra i odpowiada na czΩsto zadawane pytania. Zami¡
  arem autora jest szybsze wprowadzenie nowych u┐ytkownik≤w w temat i
  zmniejszenie ruchu sieciowego w grupach dyskusyjnych Usenetu i pocz¡
  towych listach dyskusyjnych.
  ______________________________________________________________________

  Table of Contents


















































  1. Wprowadzenie

     1.1 PodziΩkowania
     1.2 Historia Wersji
     1.3 Nowe wersje tego dokumentu
     1.4 Informacja zwrotna
     1.5 Polityka Dystrybucji

  2. Technologia Kart D╝wiΩkowych

  3. Obs│ugiwane Urz▒dzenia

     3.1 Karty D╝wiΩkowe
     3.2 Dodatkowe Sterowniki D╝wiΩku
     3.3 G│o╢nik PC (PC Speaker)
     3.4 Port R≤wnoleg│y

  4. Instalacja

     4.1 Instalacja Karty D╝wiΩkowej
     4.2 Konfigurowanie j▒dra
     4.3 Tworzenie Plik≤w Urz▒dze±
     4.4 Prze│adowywanie Linuxa i Testowanie Instalacji
     4.5 Usuwanie b│Ωd≤w
        4.5.1 Krok 1: Upewnij siΩ, ┐e rzeczywi╢cie uruchomi│e╢ j▒dro, kt≤re skompilowa│e╢.
        4.5.2 Krok 2: Upewnij siΩ, ┐e sterowniki d╝wiΩku wkompilowane s▒ w j▒dro.
        4.5.3 Krok 3: Czy j▒dro wykry│o kartΩ d╝wiΩkow▒ w trakcie │adowania?
        4.5.4 Krok 4: Czy mo┐esz pobieraµ dane z urz▒dzenia dsp?
        4.5.5 Je╢li Wszystko Inne Zawiedzie

  5. Programy Obs│uguj▒ce D╝wiΩk

  6. Odpowiedzi Na CzΩsto Zadawane Pytania

     6.1 Czym s▒ r≤┐ne pliki urz▒dze± d╝wiΩkowych?
     6.2 Jak mogΩ odtworzyµ pr≤bkΩ d╝wiΩkow▒?
     6.3 Jak mogΩ nagraµ pr≤bkΩ?
     6.4 Czy mogΩ mieµ wiΩcej ni┐ jedn▒ kartΩ d╝wiΩkow▒?
     6.5 B│▒d urz▒dze± d╝wiΩkowych "No such file or directory"
     6.6 B│▒d urz▒dze± d╝wiΩkowych "No such device"
     6.7 B│▒d urz▒dze± d╝wiΩkowych "No space left on device"
     6.8 B│▒d urz▒dze± d╝wiΩkowych "Device busy"
     6.9 Nadal pojawiaj▒ siΩ b│Ωdy "urz▒dzenie zajΩte"!
     6.10 Niepe│ne odtwarzanie pliku z d╝wiΩkiem cyfrowym
     6.11 W trakcie odtwarzania plik≤w MOD pojawiaj▒ siΩ przerwy
     6.12 B│Ωdy przy kompilacji program≤w d╝wiΩkowych
     6.13 SEGV przy uruchamianiu program≤w d╝wiΩkowych, kt≤re wcze╢niej dzia│a│y
     6.14 Jakie znane b│Ωdy lub ograniczenia ma sterownik d╝wiΩku?
     6.15 Gdzie znajdΩ opis odwo│a± ioctl() sterownika d╝wiΩku?
     6.16 Jaki procesor jest konieczny do odtwarzania lub nagrywania bez przestoj≤w?
     6.17 Problemy z kart▒ PAS16 i kontrolerem SCSI Adaptec 1542 SCSI
     6.18 Czy jest mo┐liwe jednoczesne nagrywanie i odtwarzanie pr≤bek?
     6.19 M≤j SB16 jest ustawiony na IRQ 2, ale configure nie pozwala ustawiµ tej warto╢ci.
     6.20 Czy SoundBlaster AWE32 lub SoundBlaster16 ASP s▒ obs│ugiwane?
     6.21 Je╢li uruchomiΩ Linuxa, po czym za│aduje DOS, dostajΩ b│Ωdy i/lub programy d╝wiΩkowe dzia│aj▒ niepoprawnie.
     6.22 Problemy z uruchamianiem gry DOOM pod Linuxem
     6.23 Jak mogΩ zredukowaµ szumy zbierane przez moj▒ kartΩ d╝wiΩkow▒?
     6.24 MogΩ odtwarzaµ d╝wiΩki, ale nie mogΩ nagrywaµ.
     6.25 Moja "kompatybilna" karta d╝wiΩkowa dzia│a tylko w≤wczas, gdy zainicjalizujΩ j▒ pod MS-DOS.
     6.26 Moja 16-bitowa karta "kompatybilna" z SoundBlaster dzia│a pod Linuxem jedynie w trybie 8-bitowym.
     6.27 Gdzie mogΩ znale╝µ programy d╝wiΩkowe pod Linuxa?
     6.28 Czy sterownik d╝wiΩku mo┐e byµ skompilowany jako │adowalny modu│ j▒dra?
     6.29 Czy mogΩ u┐yµ kartΩ d╝wiΩkow▒ aby zast▒piµ systemowy sygna│ na konsoli?
     6.30 Co to jest VoxWare?
     6.31 Czy karty Plug and Play s▒ obs│ugiwane?
     6.32 Sox/Play/Vplay wypisuje "invalid block size 1024" (b│Ωdny rozmiar bloku 1024)
     6.33 Dlaczego sterownik d╝wiΩku ma w│asny program konfiguracyjny?
     6.34 Ustawienia miksera s▒ zerowane za ka┐dym razem gdy za│adujΩ modu│ sterownika d╝wiΩku
     6.35 Jedynie u┐ytkownik root mo┐e nagrywaµ d╝wiΩk

  7. ¼r≤d│a Informacji

  8. Od t│umacza



  ______________________________________________________________________

  1.  Wprowadzenie


  Oto dokument Linux Sound HOWTO, czyli D╝wiΩk w Linuxie - Jak To
  Zrobiµ? Z za│o┐enia ma to byµ szybki poradnik obejmuj▒cy wszystko, co
  potrzebujesz wiedzieµ aby zainstalowaµ i skonfigurowaµ obs│ugΩ d╝wiΩku
  pod Linuxem. Udzielono tu odpowiedzi na czΩsto zadawane pytania, a
  tak┐e zamieszczono odno╢niki do innych ╝r≤de│ informacji na rozmaite
  tematy zwi▒zane z d╝wiΩkiem i muzyk▒ generowan▒ za pomoc▒ komputer≤w.

  Zakres pracy jest ograniczony do problematyki kart d╝wiΩkowych,
  odnosz▒cej siΩ do Linuxa. WiΩcej informacji na temat kart d╝wiΩkowych
  i generowania d╝wiΩku i muzyki z pomoc▒ komputera znajdziesz w
  dokumentach wymienionych w rozdziale ¼r≤│a Informacji.



  1.1.  PodziΩkowania


  Wiele z tych informacji pochodzi z dokumentacji dostarczonej wraz ze
  sterownikiem d╝wiΩku, napisanym przez Hannu Savolainena
  ([e-mail]). Sk│adam podziΩkowania Hannu i wielu innym
  ludziom, kt≤rzy tworzyli sterowniki d╝wiΩku do j▒dra Linuxa i programy
  narzΩdziowe.

  DziΩki pakietowi Linuxdoc-SGML ten dokument HOWTO jest dostΩpny w
  kilku formatach, wygenerowanych z jednego wsp≤lnego pliku ╝r≤d│owego.



  1.2.  Historia Wersji




     Wersja 1.1
        pierwsza wersja; wys│ana jedynie do kana│u SOUND pocztowej listy
        aktywist≤w Linuxa


     Wersja 1.2
        niewielkie uaktualnienia; pierwsza wersja dostΩpna w archiwach
        internetowych


     Wersja 1.3
        skonwertowana do formatu SGML; obecnie dostΩpna w kilku
        formatach dziΩki narzΩdziom Linuxdoc-SGML Matta Welsha; zmiana
        wygl▒du z powodu nowego formatu, jedynie niewielkie zmiany w
        tre╢ci



     Wersja 1.4
        niewielkie poprawki w SGMLu; dodana odpowied╝ na temat
        niekompatybilno╢ci kontrolera SCSI Adaptec1542A i karty PAS16


     Wersja 1.5
        sterownik d╝wiΩku w wersji 2.5a jest teraz w dystrybucji j▒dra
        1.1; uwaga na temat obs│gi GUS-MAX; inne nieznaczne poprawki


     Wersja 1.6
        dodana informacja o b│Ωdzie "no space on device" ("brak
        przestrzeni na urz▒dzeniu"); dodana uwaga o tym, ┐e PodrΩcznik
        Hackera (Hacker's Guide) znajduje siΩ w "ukrytym" katalogu;
        dodane pytanie o tryb dwukierunkowy; informacja o b│Ωdach
        "device busy" ("urz▒dzenie zajΩte"); inne nieznaczne poprawki


     Wersja 1.7
        dodane informacje o ASP i AWE32; dostΩpny jest VoxWare 2.9;
        odpowied╝ na pytanie o u┐ywanie IRQ2; odno╢niki do dokument≤w
        HOWTO o d╝wiΩku i SCSI


     Wersja 1.8
        dodane pytanie o b│Ωdy pod DOSem; wiele niewielkich poprawek
        celem uaktualnienia wzglΩdem wersji 2.90 sterownika d╝wiΩku;
        informacja o grze DOOM; odpowied╝ na temat redukcji szum≤w


     Wersja 1.9
        pytania o nagrywanie i karty-klony


     Wersja 1.10
        napomknienie, ┐e HOWTO dostΩpne jest przez WWW, jako dokumenty
        do druku i w innych wersjach jΩzykowych; informacja na temat
        konfliktu DMA ze sterownikiem napΩdu ta╢mowego QIC; informacja o
        karcie Sound Galaxy NX Pro i myszy szeregowej Logitech


     Wersja 1.11
        D│ugo oczekiwane uaktualnienie (by│em zajΩty); dokument objΩty
        licencj▒ GPL; uaktualnienie do wersji 3.0 sterownika d╝wiΩku;
        informacja o wielu nowo obs│ugiwanych kartach; wiΩcej informacji
        o konfiguracji i usuwaniu b│Ωd≤w; masa nowych odno╢nik≤w do
        stron HTML; uaktualnienie zgodnie z formatem CD-ROM HOWTO.


     Wersja 1.12
        nowe sterowniki w j▒drze 1.3.34; nowe nazwy urz▒dze±
        d╝wiΩkowych; adres 1542 to 334 a nie 333; wyja╢nienie statusu
        Emu i ASP Creative Labs; wskazanie do stron WWW Creative Labs i
        MediaTrix


     Wersja 1.13
        wzmianka o nazwie VoxWare; uaktualnienie o najnowsze obs│ugiwane
        karty d╝wiΩkowe i opcje konfiguracji; pytanie o obs│ugΩ Plug and
        Play; problem rozmiar≤w bloku; nowe opcje w xconfig i
        menuconfig; narzΩdzia modutils maj▒ obs│ugΩ d╝wiΩku; usuniΩcie
        pocztowej listy dyskusyjnej vger; wyr≤┐nienie adresu strony WWW
        autora; inne niewielkie zmiany



     Wersja 1.14
        Audio Excell DSP16 nie jest obecnie obs│ugiwana (powinna znowu
        dzia│aµ za kilka miesiΩcy); zmiany w programie configure;
        dostΩpne jest w│oska wersja jΩzykowa tego HOWTO; trick - jak
        ustawiaµ wzmocnienie miksowania podczas │adowania modu│u obs│ugi
        d╝wiΩku; ostatnia stabilna wersja j▒dra to 2.0; now nazwa
        sterownika d╝wiΩku; pytanie o prawa dostΩpu root'a na plikach
        urz▒dze± d╝wiΩkowych


     Wersja 1.15
        usuniΩcie kilku bardzo starych i obecnie nieaktualnych pyta±;
        nowy adres e-mail autora; poprawione kilka odwo│a± do
        najnowszych pakiet≤w program≤w; wiΩcej informacji o ksi▒┐ce nt.
        multimedi≤w; niewielkie poprawki pisowni i gramatyki


     Wersja 1.16
        wiele uaktualnie± i poprawek od Hannu Savolainena; dodany
        sze╢ciomiesiΩczny "okres przydatno╢ci do u┐ycia"; nowy URL do
        strony WWW dotycz▒cej ksi▒┐ki, dodany odno╢nik do hiszpa±skiej
        wersji jΩzykowej; niewielkie poprawki poprawki pisowni i
        gramatyki



  1.3.  Nowe wersje tego dokumentu


  Nowe wersje orygina│u tego dokumentu bΩd▒ okresowo wysy│ane do gupy
  dyskusyjnej comp.os.linux.answers. BΩd▒ r≤wnie┐ za│adowywane do
  rozmaitych anonimowych archiw≤w ftp, zbieraj▒cych tego typu
  informacje, jak np.  <ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/docs/HOWTO/>.

  Wersje hipertekstowe tego i innych dokument≤w Linux HOWTO s▒ dostΩpne
  na wielu serwerach WWW w Internecie, w tym pod adresem
  <http://sunsite.unc.edu/mdw/mdw.html>. WiΩkszo╢µ CD-ROMowych
  dystrybucji Linuxa zawiera dokumenty HOWTO, czΩsto w katalogu
  </usr/doc/>, jak r≤wnie┐ dokumenty te dostΩpne s▒ u kilku producent≤w
  w postaci drukowanej. Czasami dokumenty HOWTO z dystrybucji na p│ytach
  CD-ROM, archiw≤w ftp i w formie drukowanej s▒ nieaktualne. Je╢li z
  daty wydania tego dokumentu wynika, ┐e ma on wiΩcej ni┐ 6 miesiΩcy,
  prawdopodobnie nowsza wersja jest ju┐ dostΩpna w Internecie.

  Wersja polska znajduje siΩ wraz z pozosta│ymi dokumentami Linux-HOWTO
  w wersji polskiej w archiwum ftp://ftp.ippt.gov.pl/pub/Linux/JTZ/

  Oryginalna, angielska wersja tego dokumentu:
  <ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/HOWTO/>.

  Francuska wersja tego dokumentu :
  <ftp://ftp.ibp.fr/pub2/linux/french/docs/HOWTO/>.

  Japo±ska wersja tego dokumentu :  <http://yebisu.ics.es.osaka-
  u.ac.jp/linux/>.

  W│oska wersja tego dokumentu :
  <http://www.psico.unipd.it/ildp/docs/HOWTO/Sound-HOWTO.html>.

  Hiszpa±ska wersja tego dokumentu :
  <http://www.insflug.nova.es/howtos/online/sonido/sonido-COMO.html>.

  Je╢li przet│umaczysz orygina│ na inn▒ wersjΩ jΩzykow▒, daj znaµ
  autorowi, a do powy┐szej listy dodany zostanie odpowiedni odno╢nik.


  1.4.  Informacja zwrotna


  Polegam na Tobie, czytelniku, aby uczyniµ ten dokument u┐ytecznym.
  Je╢li masz jakie╢ sugestie, poprawki lub komentarze, proszΩ wy╢lij je
  do mnie, [e-mail], a ja spr≤buje w│▒czyµ je do nastΩpnej
  wersji.

  Wyra┐am r≤wnie┐ chΩµ udzielania odpowiedzi na og≤lne pytania dotycz▒ce
  kart d╝wiΩkowych tak dobrze jak tylko potrafiΩ. Jednak zanim zapytasz
  mnie, zapoznaj siΩ proszΩ z ca│ym niniejszym HOWTO, a wysy│aj▒c
  pytanie do│▒cz dok│adn▒ informacjΩ na temat problemu.

  Je╢li opublikujesz ten dokument na dysku CD-ROM lub w wersji
  drukowanej, by│bym wdziΩczny za przes│anie mi jednego egzemplarza.
  Napisz e-mail, to podam m≤j adres pocztowy. Warto w takiej sytuacji
  r≤wnie┐ rozwa┐yµ datek na rzecz Projektu Dokumentacji Linuxa (Linux
  Documentation Project), co wspomo┐e ideΩ darmowej dokumentacji do
  Linuxa. W sprawie dok│adniejszych informacji skontaktuj siΩ z
  koordynatorem projektu Linux HOWTO, Gregiem Hankinsem
  <mailto:[e-mail]>.


  1.5.  Polityka Dystrybucji


  Prawa autorskie 1995-1997 Jeff Tranter.

  Ten HOWTO jest darmow▒ dokumentacj▒; mo┐esz go rozprowadzaµ i/lub
  modyfikowaµ na zasadach okre╢lonych w Generalnej Publicznej Licencji
  GNU (GPL) przez FundacjΩ Darmowego Oprogramowania (Free Software
  Foundation); Licencja w wersji 2 lub (zgodnie z Twoim uznaniem)
  jakakolwiek p≤╝niejsza.

  Dokument ten rozprowadzany jest w nadziei, ┐e bΩdzie przydatny, jednak
  bez ┐adnej gwarancji; nawet bez domniemanej gwarancji przeznaczenia
  lub przydatno╢ci do konkretnego celu. WiΩcej szczeg≤│≤w znajdziesz w
  Generalnej Publicznej Licencji GNU.

  Mo┐esz otrzymaµ kopiΩ Generalnej Publicznej Licencji GNU, je╢li
  napiszesz do Free Software Foundation, Inc., 675 Mass Ave, Cambridge,
  MA 02139, USA.



  2.  Technologia Kart D╝wiΩkowych


  Ten rozdzia│ jest bardzo skr≤towym przegl▒dem technologii d╝wiΩku
  komputerowego, kt≤ry ma na celu u│atwiµ ci zrozumienie p≤╝niej
  u┐ywanych pojΩµ. Aby dowiedzieµ siΩ wiΩcej, powiniene╢ odwo│aµ siΩ do
  ksi▒┐ek o d╝wiΩku cyfrowym lub cyfrowym przetwarzaniu sygna│≤w
  d╝wiΩkowych.


  D╝wiΩk jest zjawiskiem analogowym; mo┐e przyjmowaµ dowolne warto╢ci z
  ci▒g│ego przedzia│u. Komputery s▒ cyfrowe; lubi▒ pracowaµ z
  warto╢ciami dyskretnymi. Karty d╝wiΩkowe wykorzystuj▒ urz▒dzenie zwane
  Konwerterem Analogowo - Cyfrowym (A/D lub ADC) do konwersji napiΩµ
  odpowiadaj▒cych analogowym falom d╝wiΩkowym do postaci cyfrowych lub
  numerycznych warto╢ci, kt≤re mo┐na przechowywaµ w pamiΩci. Podobnie,
  Konwerter Cyfrowo - Analogowy (D/A lub DAC) przekszta│ca warto╢ci
  numeryczne z powrotem na napiΩcia analogowe, kt≤re w efekcie mog▒
  sterowaµ g│o╢nikiem, produkuj▒c d╝wiΩk.


  Proces przetwarzania postaci analogowej na cyfrow▒, zwany
  pr≤bkowaniem, obci▒┐ony jest pewnym b│Ωdem. Dwa czynniki s▒
  najwa┐niejsze przy okre╢laniu, jak wiernie pr≤bkowany d╝wiΩk
  odwzorowuje analogowy orygina│. CzΩstotliwo╢µ pr≤bkowania to liczba
  pr≤bek pobranych w danej jednostce czasu (najczΩ╢ciej okre╢lana w
  pr≤bkach na sekundΩ lub Hertzach). Przy niskiej czΩstotliwo╢ci
  pr≤bkowania analogowy sygna│ odwzorowany bΩdzie mniej dok│adnie.
  Rozmiar pr≤bki to zakres warto╢ci u┐ywanych do opisania ka┐dej pr≤bki,
  zazwyczaj oznaczony w bitach. Im wiΩkszy rozmiar pr≤bki, tym
  dok│adniejszy bΩdzie sygna│ cyfrowy.

  Karty d╝wiΩkowe najczΩ╢ciej u┐ywaj▒ pr≤bek 8- lub 16-bitowych przy
  czΩstotliwo╢ciach pr≤bkowania od oko│o 4000 do 44.000 pr≤bek na
  sekundΩ. Pr≤bki mog▒ r≤wnie┐ zawieraµ jeden kana│ (mono) lub dwa
  kana│y (stereo).

  Synteza FM jest starsz▒ technik▒ wytwarzania d╝wiΩku. Polega na
  │▒czeniu r≤┐nych fal d╝wiΩkowych (np. sinusoidalnej, tr≤jk▒tnej,
  kwadratowej). SyntezΩ FM │atwiej jest zaimplementowaµ sprzΩtowo ni┐
  konwersjΩ D/A, ale za to trudniej j▒ oprogramowaµ. Jest ona r≤wnie┐
  mniej elastyczna. Wiele kart d╝wiΩkowych obs│uguje syntezΩ FM dla
  cel≤w wstecznej kompatybilno╢ci ze starszymi kartami i programami.
  Zazwyczaj zawieraj▒ one kilka niezale┐nych generator≤w d╝wiΩku lub
  g│os≤w.


  Synteza Wavetable │▒czy elastyczno╢µ konwersji D/A z wielokana│owymi
  mo┐liwo╢ciami syntezy FM. W tej technologii przetworzone na postaµ
  cyfrow▒ g│osy mog▒ byµ za│adowane do dedykowanego obszaru pamiΩci, a
  nastΩpnie odtwarzane, │▒czone i modyfikowane przy niewielkim
  obci▒┐eniu procesora.  Wszystkie najlepsze karty d╝wiΩkowe obs│uguj▒
  syntezΩ wavetable.

  WiΩkszo╢µ kart d╝wiΩkowych daje mo┐liwo╢µ miksowania - │▒czenia
  sygna│≤w z r≤┐nych ╝r≤de│ wej╢ciowych i kontrolowania poziom≤w
  g│o╢no╢ci.

  MIDI jest skr≤tem od nazwy Musical Instrument Digital Interface
  (Cyfrowy Interfejs Instrument≤w Muzycznych) i jest standardowym
  protoko│em sprzΩtowym i programowym pozwalaj▒cym instrumentom
  muzycznym na komunikowanie siΩ ze sob▒. Sygna│y przes│ane po szynie
  MIDI mog▒ byµ r≤wnie┐ przechowywane w plikach MIDI do p≤╝niejszej
  obr≤bki i odtwarzania. Wiele kart d╝wiΩkowych zawiera interfejs MIDI.
  Te, kt≤re go nie maj▒, nadal mog▒ odgrywaµ pliki MIDI przy u┐yciu
  zintegrowanych w karcie funkcji.

  Pliki MOD s▒ powszechnym formatem utwor≤w generowanych za pomoc▒
  komputer≤w. Obok informacji o nutach, kt≤re maj▒ byµ zagrane, pliki te
  zawieraj▒ cyfrowe pr≤bki instrument≤w (inaczej zwane g│osami). Pliki
  MOD po raz pierwszy pojawi│y siΩ na komputerach Amiga, ale mog▒ byµ
  odtwarzane z pomoc▒ stosownego oprogramowania na innych systemach, z
  Linuxem w│▒cznie.



  3.  Obs│ugiwane Urz▒dzenia


  W tym rozdziale wymieniono karty graficzne i interfejsy, kt≤re s▒
  obecnie obs│ugiwane przez Linuxa. Informacja tutaj zawarta oparta jest
  na najnowszych w trakcie pisania tego dokumentu j▒drach Linuxa.

  Sterownik d╝wiΩku ma sw▒ w│asn▒ numeracjΩ wersji. Ostatnie stabilne
  j▒dro Linuxa to wersja 2.0.27, wykorzystuj▒ca sterownik d╝wiΩku w
  wersji 3.5.4-960630.

  Autor sterownika d╝wiΩku, Hannu Savolainen, zazwyczaj r≤wnie┐
  udostΩpnia nowsze wersje sterownika d╝wiΩku zanim w│▒czane s▒ one do
  standardowej dystrybucji j▒dra Linuxa. Najbardziej aktualna lista
  obs│ugiwanych kart znajduje siΩ pod adresem  <http://www.4front-
  tech.com/ossfree/new_cards.html> (USA) lub
  <http://personal.eunet.fi/pp/voxware/new_cards.html> (Europa).  Na
  tych stronach wyszczeg≤lnione jest, kt≤ra wersja sterownika d╝wiΩku
  jest wymagana przy danym typie karty d╝wiΩkowej, lub czy sterownik
  danej karty jest nadal w fazie rozwoju. Plik
  </usr/src/linux/drivers/sound/Readme.cards>, rozprowadzany wraz ze
  sterownikiem d╝wiΩku do j▒dra, zawiera informacjΩ o obs│ugiwanych
  kartach, ale nie zawsze jest aktualny.

  Sterownik d╝wiΩku powinien r≤wnie┐ dzia│aµ z wiΩkszo╢ci▒ kart
  d╝wiΩkowych na platformie Alpha. Jednak┐e, niekt≤re karty mog▒
  wywo│ywaµ konflikty na portach I/O innych urz▒dze± system≤w opartych
  na Alpha, nawet je╢li dzia│aj▒ one poprawnie na komputerach i386, wiΩc
  og≤lnie rzecz bior▒c nie mo┐na z g≤ry okre╢liµ, czy dana karta bΩdzie
  dzia│aµ, zanim siΩ faktycznie nie spr≤buje.

  W czasie, gdy to piszΩ, sterownik d╝wiΩku nie dzia│a jeszcze na wersji
  Linuxa na systemy z procesorem PowerPC, ale w przysz│o╢ci obs│uga ta
  powinna siΩ pojawiµ.

  Wygl▒da na to, ┐e sterownik d╝wiΩku mo┐na do│▒czyµ do j▒dra w wersji
  Linuxa na systemy MIPs, ale obawiam siΩ ┐e nie specjalnie dzia│a (czy
  komputery MIPs maj▒ w og≤le sloty ISA?).

  J▒dro Linuxa zawiera osobne sterowniki dla wersji na Atari i AmigΩ,
  kt≤re implementuj▒ kompatybilny podzestaw sterownika na platformΩ
  Intel, przy u┐yciu wbudowanych w te komputery urz▒dze±.

  Wersja Linuxa na systemy SPARC nie ma obecnie obs│ugi d╝wiΩku
  (podobnie jak Amiga i Atari, komputery SPARC maj▒ wbudowane urz▒dzenia
  d╝wiΩkowe, wiΩc mo┐na to za│atwiµ nowym sterownikiem).


  3.1.  Karty D╝wiΩkowe


  NastΩpuj▒ce karty d╝wiΩkowe obs│ugiwane s▒ przez sterownik d╝wiΩku
  j▒dra Linuxa:


  ╖  ATI Stereo F/X (nie jest ju┐ produkowana)

  ╖  AdLib (nie jest ju┐ produkowana)

  ╖  Ensoniq SoundScape (i kompatybilne firm Reveal i Spea)

  ╖  Gravis Ultrasound

  ╖  Gravis Ultrasound ACE

  ╖  Gravis Ultrasound Max

  ╖  Gravis Ultrasound z opcjonalnym pr≤bkowaniem 16-bitowym

  ╖  Logitech Sound Man 16

  ╖  Logitech SoundMan Games

  ╖  Logitech SoundMan Wave

  ╖  MAD16 Pro (uk│ady OPTi 82C928, 82C929, 82C930, 82C924)

  ╖  Media Vision Jazz16

  ╖  MediaTriX AudioTriX Pro

  ╖  Microsoft Windows Sound System (MSS/WSS)

  ╖  Mozart (OAK OTI-601)

  ╖  Orchid SW32

  ╖  Personal Sound System (PSS)

  ╖  Pro Audio Spectrum 16

  ╖  Pro Audio Studio 16

  ╖  Pro Sonic 16

  ╖  Roland MPU-401 interfejs MIDI

  ╖  Sound Blaster 1.0

  ╖  Sound Blaster 16

  ╖  Sound Blaster 16ASP

  ╖  Sound Blaster 2.0

  ╖  Sound Blaster AWE32

  ╖  Sound Blaster Pro

  ╖  TI TM4000M notebook

  ╖  ThunderBoard

  ╖  Turtle Beach Tropez ("classic", ale nie Plus)

  ╖  Turtle Beach Maui

  ╖  Yamaha FM synthesizers (OPL2, OPL3 i OPL4)

  ╖  6850 UART interfejs MIDI

  Nale┐y zauwa┐yµ, ┐e karty Plug and Play (PnP) nie s▒ w pe│ni
  kompatybilne ze starszymi modelami bez PnP tego samego urz▒dzenia. Dla
  przyk│adu, SoundBlaster16 PnP nie jest w pe│ni zgodna z oryginaln▒
  kart▒ SoundBlaster16. Podobnie jest w przypadku kart Soundscape PnP i
  GUS PnP. WiΩcej informacji o Plug and Play znajdziesz w dalszej czΩ╢ci
  tego dokumentu.

  NastΩpuj▒ce karty nie s▒ obs│ugiwane, z powodu, ┐e s▒ przestarza│e,
  b▒d╝ dlatego, ┐e producent nie chce udostΩpniµ informacji
  programistycznych niezbΩdnych do napisania sterownika.


  ╖  Pro Audio Spectrum (oryginalna)

  ╖  Pro Audio Spectrum+

  ╖  starsze (oparte o Sierra Aria) karty d╝wiΩkowe firmy Diamond

  Inne karty d╝wiΩkowe, kt≤re okre╢la siΩ jako kompatybilne z jedn▒ z
  obs│ugiwanych kart d╝wiΩkowych mog▒ dzia│aµ, je╢li s▒ zgodne sprzΩtowo
  (tj. na poziomie rejestr≤w).

  Mimo faktu, i┐ wiΩkszo╢µ kart d╝wiΩkowych tytu│uje siΩ mianem
  "kompatybilnych z SoundBlaster", bardzo niewiele z obecnie
  sprzedawanych kart jest wystarczaj▒co kompatybilnych, aby pracowaµ z
  linuxowym sterownikiem karty SoundBlaster. Karty te najczΩ╢ciej
  pracuj▒ lepiej pod kontrol▒ sterownika MSS/WSS lub MAD16. Jedynie
  prawdziwe karty SoundBlaster, produkowane przez Creative Labs,
  zawieraj▒ce oryginalne uk│ady (tzn. SoundBlaster16 Vibra), karty MV
  Jaz16 i oparte o ESS688/1688 dzia│aj▒ dobrze ze sterownikiem
  SoundBlaster. Pr≤ba u┐ycia ustawienia "16-bitowa karta d╝wiΩkowa
  kompatybilna z SoundBlaster Pro" to zazwyczaj tylko strata czasu.

  J▒dro Linuxa obs│uguje port SCSI wbudowany w niekt≤re karty d╝wiΩkowe
  (np. ProAudioSpectrum 16) i firmowy interfejs do niekt≤rych napΩd≤w
  CD-ROM (np. Soundblaster Pro). WiΩcej informacji znajdziesz w
  dokumentach Linux SCSI HOWTO oraz Linux CDROM HOWTO

  DostΩpny jest tak┐e │adowalny modu│ j▒dra obs│uguj▒cy porty joysticka
  - r≤wnie┐ te, kt≤re znajduj▒ siΩ na niekt≤rych kartach d╝wiΩkowych.

  Zauwa┐, ┐e obs│uga SCSI, CD-ROM, joysticka i sterowniki d╝wiΩkowe w
  j▒drze s▒ od siebie ca│kowicie niezale┐ne.

  Najnowsze informacje o sterowniku kart d╝wiΩkowych znajdziesz na
  stronie WWW Hannu Savolainena, kt≤rej adres wymieniony jest w
  rozdziale ¼r≤d│a Informacji.



  3.2.  Dodatkowe Sterowniki D╝wiΩku


  DostΩpnych jest te┐ kilka "nieoficjalnych" sterownik≤w d╝wiΩku, nie
  w│▒czonych do dystrybucji j▒dra Linuxa, u┐ywanych zamiast
  standardowego sterownika d╝wiΩku.

  Komercyjn▒ wersjΩ sterownika d╝wiΩku pod Linuxa sprzedaje firma 4Front
  Technologies. Oferowana przez nich wersja ma kilka dodatkowych funkcji
  w por≤wnaniu ze sterownikiem w│▒czonym do dystrybucji j▒dra Linuxa.
  WiΩcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie WWW 4Front
  Technologies.

  Markus Mummert ([e-mail]) stworzy│ pakiet
  sterownik≤w do kart Turtle Beach MultiSound (classic), Tahiti i
  Monterey. W dokumentacji czytamy:


       "Jest on zaprojektowany do wysokiej jako╢ci zapisu/odczytu z
       dysku twardego bez utraty synchronizacji nawet na
       obci▒┐onych systemach. Inne funkcje, takie jak synteza fal,
       MIDI i cyfrowy procesor sygna│owy (DSP) nie mog▒ byµ
       u┐ywane. Nie jest r≤wnie┐ mo┐liwe jednoczesne odtwarzanie i
       nagrywanie. Obecnie zastΩpuje on VoxWare i by│ testowany na
       kilku wersjach j▒dra, od 1.0.9 do 1.2.1. Mo┐na go r≤wnie┐
       zainstalowaµ na systemach UN*X SysV386R3.2."


  Mo┐na je znale╝µ pod adresem
  <http://www.cs.colorado.edu/~mccreary/tbeach>.

  Kim Burgaard ([e-mail]) napisa│ sterownik i programy
  narzΩdziowe do interfejsu MIDI Roland MPU-401. Opis z mapy
  oprogramowania Linuxa jest nastΩpuj▒cy:


       "Sterownik do interfejs≤w MIDI w pe│ni zgodnych z Roland
       MPU-401 (w tym r≤wnie┐ Roland SCC-1 i RAP-10/ATW-10). Wraz
  ze sterownikiem otrzymujemy u┐yteczny zestaw program≤w
  narzΩdziowych, w sk│ad kt≤rego wchodz▒ miΩdzy innymi odt¡
  warzacz i rejestrator standardowych plik≤w MIDI (Standard
  MIDI Files)."



       Od czasu wydania wersji 0.11a dokonano licznych ulepsze±.
       MiΩdzy innymi, sterownik zawiera obecnie procedury dzielenia
       pracy IRQ i mo┐na go skompilowaµ z nowym interfejsem modu│≤w
       j▒dra. Opcja pracy z metronomem, mo┐liwo╢µ synchronizowania
       np. grafiki na podstawie rytmu bez utraty precyzji, zaawan¡
       sowany interfejs powtarzania/nagrywania/nadpisywania i
       wiele, wiele wiΩcej."


  Mo┐na to znale╝µ pod adresem :
  <ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/kernel/sound/mpu401-0.2.tar.gz>.


  3.3.  G│o╢nik PC (PC Speaker)


  DostΩpny jest sterownik d╝wiΩku, nie wymagaj▒cy ┐adnych dodatkowych
  urz▒dze± d╝wiΩkowych; wykorzystuje on wewnΩtrzny g│o╢nik PC. Jest on w
  wiΩkszo╢ci programowo zgodny ze sterownikiem kart d╝wiΩkowych, jednak
  jak mo┐na siΩ by│o spodziewaµ, jako╢µ uzyskiwanego d╝wiΩku jest
  znacznie gorsza i procesor jest znacznie bardziej obci▒┐ony. Wyniki
  bywaj▒ r≤┐ne, zale┐nie od charakterystyki danego g│o╢nika. WiΩcej
  informacji znajdziesz w dokumentach do│▒czonych do sterownika g│o╢nika
  PC.

  Bie┐▒ca wersja to 0.9b i mo┐na j▒ zdobyµ pod adresem
  <ftp://ftp.informatik.hu-berlin.de/pub/os/linux/hu-sound/>


  3.4.  Port R≤wnoleg│y


  Innym wyj╢ciem jest skonstruowanie konwertera cyfrowo-analogowego w
  oparciu o r≤wnoleg│y port drukarki i kilka dodatkowych komponent≤w.
  Jako╢µ d╝wiΩku w tym przypadku jest lepsza ni┐ na g│o╢niku PC, ale
  nadal sterownik konsumuje du┐o czasu procesora. Wskaz≤wki dotycz▒ce
  budowy takiego konwertera, oraz odpowiedni sterownik zawiera wcze╢niej
  wspomniany pakiet steruj▒cy do g│o╢nika PC.



  4.  Instalacja


  Konfiguracja obs│ugi d╝wiΩku przez Linuxa sprowadza siΩ do
  nastΩpuj▒cych krok≤w:


  1. Instalacja karty d╝wiΩkowej.

  2. Konfiguracja i kompilacja j▒dra z obs│ug▒ d╝wiΩku.

  3. Stworzenie plik≤w urz▒dze±.

  4. Prze│adowanie j▒dra Linuxa i testowanie ustawie±.

  NastΩpne rozdzia│y szczeg≤│owo opisuj▒ ka┐dy z tych krok≤w.


  4.1.  Instalacja Karty D╝wiΩkowej


  Post▒p zgodnie ze wskaz≤wkami producenta odno╢nie instalacji sprzΩtu,
  lub zleµ instalacjΩ dostawcy twojego komputera.

  Starsze karty d╝wiΩkowe maj▒ zazwyczaj prze│▒czniki lub jumpery
  pozwalaj▒ce dobraµ ustawienia IRQ, kana│≤w DMA, itd.; zapisz sobie
  warto╢ci, kt≤re ustawisz. Je╢li nie masz pewno╢ci, wykorzystaj
  ustawienia fabryczne. W miarΩ mo┐liwo╢ci pr≤buj unikaµ konflikt≤w
  karty z innymi urz▒dzeniami (np. kartami ethernet, kontrolerami SCSI,
  portami szeregowymi i r≤wnoleg│ymi).

  Zazwyczaj powiniene╢ u┐ywaµ te same ustawienia portu I/O, IRQ i DMA,
  kt≤re dzia│aj▒ pod DOSem. Jednak w niekt≤rych przypadkach (szczeg≤lnie
  przy kartach PnP) dla poprawnego dzia│ania karty pod Linuxem
  ustawienia bΩd▒ musia│y byµ inne. Mo┐e siΩ przydaµ metoda
  do╢wiadczalna.


  4.2.  Konfigurowanie j▒dra


  Przy wstΩpnej instalacji Linuxa prawdopodobnie u┐y│e╢ j▒dra
  prekompilowanego. J▒dra te zazwyczaj nie zawieraj▒ obs│ugi d╝wiΩku.
  Najlepiej przekompilowaµ j▒dro samemu z takimi sterownikami, jakie s▒
  Ci potrzebne. Mo┐esz r≤wnie┐ chcieµ przekompilowaµ j▒dro aby
  uaktualniµ je do nowszej wersji lub aby zwolniµ nieco pamiΩci przez
  zminimalizowanie jego rozmiar≤w.

  Szczeg≤│y odno╢nie kompilacji j▒dra znajdziesz w Linux Kernel HOWTO
  <http://www.jtz.org.pl/Html/Kernel-HOWTO.pl.html> po polsku (lub w
  oryginale Linux Kernel HOWTO <http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Kernel-
  HOWTO.html>). WspomnΩ tutaj tylko o kilku kwestiach specyficznych dla
  kart d╝wiΩkowych.

  Je╢li nigdy wcze╢niej nie konfigurowa│e╢ obs│ugi d╝wiΩku w j▒drze,
  dobrze by│oby, aby╢ przeczyta│ wszystkie dokumenty Readme do│▒czone do
  sterownik≤w d╝wiΩku do j▒dra, w szczeg≤lno╢ci informacjΩ o konkretnym
  typie karty d╝wiΩkowej, kt≤rej u┐ywasz. NastΩpuj▒ce pliki informacyjne
  mo┐na znale╝µ w katalogu kodu ╝r≤d│owego sterownika d╝wiΩku do j▒dra,
  zazwyczaj </usr/src/linux/drivers/sound>:


  CHANGELOG         - opis zmian w poszczeg≤lnych wersjach
  COPYING           - ograniczenia rozprowadzania i prawa autorskie
  Readme            - naj╢wie┐sze i najwa┐niejsze informacje
  Readme.aedsp16    - informacje o karcie d╝wiΩkowej Audio Excel DSP 16
  Readme.cards      - uwagi na temat konfigurowania konkretnych kart
  Readme.linux      - uwagi o instalacji osobnych wersji sterownika d╝wiΩku
  Readme.modules    - jak skompilowaµ sterownik d╝wiΩku do postaci modu│u │adowalnego
  Readme.v30        - nowe funkcje w wersji 3.0 sterownika d╝wiΩku
  experimental.txt  - uwagi o opcjach eksperymantalnych



  Post▒p zgodnie ze zwyk│▒ procedur▒ tworzenia j▒dra. Obecnie dostΩpne
  s▒ trzy interfejsy u│atwiaj▒ce konfigurowanie j▒dra. Graficzny
  interfejs dzia│aj▒cy w X11 mo┐na wywo│aµ wpisuj▒c "make xconfig".
  Interfejs oparty o okienkowe menu, wymagaj▒cy jedynie trybu tekstowego
  jest dostΩpny jako "make menuconfig". Pierwotna metoda, wywo│ywana
  przez "make config", to prosty, tekstowy interfejs.

  Szczeg≤lnie uwa┐nie nale┐y korzystaµ z "make xconfig" i "make
  menuconfig". Nale┐y dok│adnie prze╢ledziµ wszystkie pytania Yes/No.
  Domy╢ln▒ odpowiedzi▒ na te pytania jest zawsze 'No' (nie), co nie we
  wszystkich przypadkach jest poprawne. W szczeg≤lno╢ci opcja "/dev/dsp
  and /dev/audio support" (CONFIG_AUDIO) powinna zazwyczaj byµ w│▒czona.

  W tym dokumencie przyj▒│em za│o┐enie, ┐e konfigurowaµ bΩdziesz j▒dro
  metod▒ tradycyjn▒ "make config" - odpowiadaj▒c na kolejne pytania,
  chocia┐ sam proces jest podobny w innych przypadkach.

  S▒ r≤wnie┐ dwie r≤┐ne metody konfigurowania d╝wiΩku. Pierwsza to tzw.
  "stara" metoda (jedyna dostΩpna w j▒drach przed wersj▒ 2.0.0).
  Wykorzystuje ona osobny program konfiguracyjny, bΩd▒cy czΩ╢ci▒
  sterownika d╝wiΩku. Spos≤b ten jest skuteczny w przypadku wiΩszo╢ci
  kart d╝wiΩkowych z wyj▒tkiem kilku rzadkich modeli, kt≤re wymagaj▒
  dodatkowych sterownik≤w "niskopoziomowych" (miroSOUND, AWE32 i
  AEDSP16).

  Druga, "nowa" metoda, jest lepiej zintegrowana z okienkowym systemem
  konfiguracji j▒dra. Nie dzia│a ona w przypadku kart, kt≤re wymagaj▒
  pliku za│adowanego od producenta. Nale┐▒ do nich karty PSS, SM Wave,
  AudioTrix Pro i TurtleBeach Tropez/Maui. Przy tych kartach konieczne
  jest u┐ycie starej metody.

  "make xconfig" wywo│uje zawsze "now▒" metodΩ. Przy "make menuconfig"
  mo┐esz wybraµ miΩdzy "star▒" i "now▒" metod▒ w okienku konfiguracji
  d╝wiΩku. Je╢li natomiast u┐ywasz "make config", domy╢lnie wybierana
  jest "stara" metoda. Jednak je╢li ju┐ raz skorzysta│e╢ z "nowej"
  metody, bΩdzie ona r≤wnie┐ u┐ywana przez "make config". Prze│▒czyµ siΩ
  do "starej" metody mo┐esz w≤wczas przez uruchomienie "make menuconfig"
  i wybranie jej w menu.

  Zalecany spos≤b to u┐ycie "make menuconfig" w po│▒czeniu ze "star▒"
  metod▒. Wiele problem≤w konfiguracji d╝wiΩku powstaje (przynajmniej
  czΩ╢ciowo) z powodu niepoprawnego u┐ycia "nowej" metody.

  Mo┐liwe jest r≤wnie┐ skompilowanie sterownika d╝wiΩku do postaci
  │adowalnego modu│u j▒dra. Na pocz▒tek zalecam wkompilowanie sterownika
  do rezydentnej czΩ╢ci j▒dra. Z chwil▒, gdy ju┐ zostanie przetestowany
  i dzia│a poprawnie, mo┐esz spr≤bowaµ opcjΩ modu│u.

  Po uruchomieniu make config, w│▒cz obs│ugΩ d╝wiΩku odpowiadaj▒c "y" na
  pytanie:



       Sound card support (CONFIG_SOUND) [M/n/y/?]





  Po zako±czeniu pyta± konfiguracyjnych skompilowany i uruchomiony
  zostanie program konfiguracji d╝wiΩku, kt≤ry nastΩpnie wypyta ciΩ o
  po┐▒dane opcje dotycz▒ce kart d╝wiΩkowych. Odpowiadaj na te pytania
  ostro┐nie, nieprawid│owa odpowied╝ mo┐e spowodowaµ, ┐e pewne dalsze
  pytania w og≤le nie zostan▒ zadane. Dla przyk│adu, nie odpowiadaj
  "yes" na pierwsze pytanie (PAS16) je╢li rzeczywi╢cie nie masz PAS16.
  Nie w│▒czaj wiΩkszej ilo╢ci kart ni┐ faktycznie potrzebujesz obs│u┐yµ,
  gdy┐ jedynie zajmuje to pamiΩµ. Dodatkowo, niekt≤re sterowniki (jak
  MPU-401) mog▒ k│≤ciµ siΩ z kontrolerem SCSI i uniemo┐liwiaµ │adowanie
  j▒dra.

  Wymieniam poni┐ej opisy poszczeg≤lnych opcji konfiguracji. Odpowiedz
  "y" (tak) lub "n" (nie) na ka┐de pytanie. Pokazywana jest odpowied╝
  domy╢lna, wiΩc "[Y/n/?]" oznacza domy╢lnie "y", a "[N/y/?]" oznacza,
  ┐e domy╢lnym ustawieniem jest "n". Aby u┐yµ ustawienie domy╢lne po
  prostu naci╢nij Enter, ale pamiΩtaj, ┐e warto╢µ ta niekoniecznie jest
  poprawna.
  Wpisuj▒c znak zapytania ("?") otrzymasz kr≤tk▒ informacjΩ opisuj▒c▒
  dan▒ opcjΩ konfiguracji.

  Zauwa┐ r≤wnie┐, ┐e nie wszystkie pytania musz▒ uzyskaµ odpowied╝.
  Program konfiguracyjny mo┐e wy│▒czyµ pewne pytania zale┐nie od
  wcze╢niejszych odpowiedzi. Mo┐e r≤wnie┐ wybieraµ pewne opcje
  automatycznie.




     Old configuration exists in /etc/soundconf. Use it [Y/n/?]
        (W /etc/soundconf znaleziono poprzedni▒ konfiguracjΩ. U┐yµ j▒
        [Y/n/?])"  Je╢li wcze╢niej kompilowa│e╢ j▒dro z obs│ug▒ d╝wiΩku,
        mog▒ byµ zapisane ustawienia poprzedniej konfiguracji. Je╢li
        chcesz u┐yµ poprzednio wybrane opcje, odpowiedz "y". Je╢li
        chcesz spr≤bowaµ innej konfiguracji lub uaktualni│e╢ j▒dro do
        nowszej wersji, powiniene╢ odpowiedzieµ "n" i przej╢µ przez
        procedurΩ konfiguracji.


     ProAudioSpectrum 16 support [Y/n/?]
         (Obs│uga ProAudioSpectrum 16 [Y/n/?])"  Odpowiedz "y" tylko
        je╢li masz kartΩ Pro Audio Spectrum 16, ProAudio Studio 16 lub
        Logitech SoundMan 16. Nie odpowiadaj "y" je╢li masz jak▒╢ inn▒
        kartΩ firmy Media Vision lub Logitech, gdy┐ nie s▒ one
        kompatybilne z PAS16.


     SoundBlaster support [Y/n/?]
         (Obs│uga kart SoundBlaster [Y/n/?])"  Odpowiedz "y" je╢li masz
        oryginaln▒ kartΩ SoundBlaster produkcji Creative Labs, lub klon
        w 100% kompatybilny (jak np. Thunderboard lub SM Games). Je╢li
        twoja karta jest na li╢cie obs│ugiwanych kart, zerknij na
        instrukcje do tej konkretnej karty zawarte w pliku Readme.cards
        zanim odpowiesz na to pytanie. Przy nieznanych kartach mo┐esz
        odpowiedzieµ "y" je╢li w opisie dostarczonym z kart▒
        stwierdzono, ┐e jest kompatybilna z SoundBlasterem.


     Gravis Ultrasound support [Y/n/?]
         (Obs│uga Gravis Ultrasound [Y/n/?])"  Odpowiedz "y" je╢li masz
        kartΩ GUS lub GUS MAX. Odpowiedz "n" gdy ich nie masz, poniewa┐
        sterownik z┐era sporo pamiΩci.


     MPU-401 support (NOT for SB16) [Y/n/?]
         (Obs│uga MPU-401 (NIE dotyczy SB16) [Y/n/?])"  B▒d╝ ostro┐ny z
        tym pytaniem. Interfejs MPU-401 jest obs│ugiwany przez prawie
        wszystkie karty d╝wiΩkowe. Jednak┐e, pewne obs│ugiwane przez
        Linuxa karty maj▒ w│asne sterowniki do MPU-401. W│▒czenie opcji
        MPU-401 dla tych kart wywo│a konflikty. TrochΩ k│opot≤w
        spowodowaµ mo┐e r≤wnie┐ w│▒czenie opcji MPU-401 dla sprzΩtu,
        kt≤ry tak naprawdΩ nie ma MPU-401. Je╢li twoja karta znalaz│a
        siΩ na li╢cie obs│ugiwanego sprzΩtu, przeczytaj informacje
        dotycz▒ce tej konkretnej karty w pliku Readme.cards. Bezpiecznie
        jest odpowiedzieµ "y" je╢li masz prawdziw▒ kartΩ interfejsu MIDI
        MPU-401.


     6850 UART Midi support [Y/n/?]
         (Obs│uga MIDI 6850 UART [Y/n/?])"  Bezpiecznie jest
        odpowiedzieµ "n" na to pytanie we wszystkich przypadkach.
        Interfejs 6850 UART u┐ywany jest bardzo rzadko.


     PSS (ECHO-ADI2111) support [Y/n/?]
        (Obs│uga PSS (ECHO-ADI2111) [Y/n/?])"  Odpowiedz "y" tylko je╢li
        masz karty Orchid SW32, Cardinal DSP16 lub jakie╢ inne oparte na
        uk│adzie PSS (AD1848 codec + ko╢µ ADSP-2115 DSP + ko╢µ Echo
        ESC614 ASIC).



     16 bit sampling option of GUS (not GUS MAX) [Y/n/?]
        (Opcja 16-bitowego pr≤bkowania w GUS (nie dotyczy GUS MAX)
        [Y/n/?])"  Odpowiedz "y" je╢li masz zainstalowan▒ 16-bitow▒
        kartΩ siostrzan▒ na swojej karcie GUS. Odpowiedz "n" je╢li masz
        kartΩ GUS MAX. Odpowied╝ "y" przy tej opcji powoduje wy│▒czenie
        obs│ugi GUS MAX.


     GUS MAX support [Y/n/?]
        (Obs│uga GUS MAX [Y/n/?])"  Odpowiedz "y" tylko je╢li masz kartΩ
        GUS MAX.


     Microsoft Sound System support [Y/n/?]
        (Obs│uga Microsoft Sound System [Y/n/?])"  Ponownie, pomy╢l
        dobrze, zanim odpowiesz tutaj "y". Bezpiecznie jest wybraµ "y"
        je╢li masz oryginaln▒ kartΩ Windows Sound System wyprodukowan▒
        przez Microsoft, lub kartΩ Aztech SG 16 Pro (lub NX16 Pro).
        Mo┐esz r≤wnie┐ odpowiedzieµ "y" je╢li twoja karta nie by│a
        wymieniona wcze╢niej w tym dokumencie. Przy kartach
        obs│ugiwanych przez VoxWare, przejrzyj instrukcje do konkretnej
        karty w pliku Readme.cards. Niekt≤re karty maj▒ w│asn▒ obs│ugΩ
        MSS i w ich przypadku w│▒czenie tej opcji wywo│a konflikty.


     Ensoniq Soundscape support [Y/n/?]
        (Obs│uga kart Ensoniq Soundscape [Y/n/?])"  Odpowiedz "y" je╢li
        masz kartΩ d╝wiΩkowo▒ opart▒ na uk│adzie Ensoniq SoundScape.
        Takie karty produkowane s▒ co najmniej przez Ensoniq, Spea i
        Reveal (Reveal robi tak┐e inne karty).


     MediaTriX AudioTriX Pro support [Y/n/?]
        (Obs│uga MediaTriX AudioTriX Pro [Y/n/?])"  Odpowiedz "y" je╢li
        masz kartΩ AudioTriX Pro.


     Support for MAD16 and/or Mozart based cards?
        (Obs│uga kart MAD16 i/lub opartych na uk│adzie Mozart?)"
        Odpowiedz "y" je╢li twoja karta ma uk│ad interfejsu audio Mozart
        (OAK OTI-601) lub MAD16 (OPTi 82C928 or 82C929). Owe uk│ady s▒
        obecnie do╢µ popularne, wiΩc mo┐liwe jest, ┐e wiele kart no-name
        ma jeden z nich. Dodatkowo, uk│ad MAD16 montowany jest w
        niekt≤rych kartach znanych producent≤w takich jak Turtle Beach
        (Tropez), Reveal (kilka modeli) i Diamond (ostatnie).



     Support for Crystal CS4232 based (PnP) cards [Y/n/?]
        (Obs│uga kart Pnp opartych na Crystal CS4232 [Y/n/?])"
        Odpowiedz "y" je╢li masz kartΩ opart▒ na uk│adzie Crystal
        CS4232.


     Support for Turtle Beach Wave Front (Maui, Tropez) synthesizers
        [Y/n/?]
         (Obs│uga Turtle Beach Wave Front (Maui, Tropez))" Odpowiedz "y"
        je╢li masz jedn▒ z tych kart.
     SoundBlaster Pro support [Y/n/?]
         (Obs│uga SoundBlaster Pro [Y/n/?]"  W│▒cz tΩ opcjΩ je╢li masz
        kartΩ SoundBlaster Pro lub SoundBlaster 16. W│▒cz j▒ r≤wnie┐
        je╢li masz jakikolwiek klon SoundBlaster Pro. Odpowied╝ "n"
        oszczΩdza trochΩ pamiΩci, ale "y" to bezpieczniejsze wyj╢cie.


     SoundBlaster 16 support [Y/n/?]
        (Obs│uga SoundBlaster 16 [Y/n/?]"  W│▒cz je╢li masz kartΩ
        SoundBlaster 16 (r≤wnie┐ AWE32).


     Audio Excel DSP 16 initialization support [Y/n/?]
        (Obs│uga inicjalizacji Audio Excel DSP 16 [Y/n/?])"  W│▒cz tΩ
        opcjΩ, je╢li masz kartΩ Audio Excel DSP16. WiΩcej informacji
        znajdziesz w pliku Readme.aedsp16.


  NastΩpnie program konfiguracyjny zadaje kilka pyta± o serwisy wy┐szego
  poziomu. Zalecana jest odpowied╝ "y" na ka┐de z tych pyta±. Odpowiadaj
  "n" tylko w≤wczas, gdy jeste╢ pewien, ┐e nie bΩdziesz danej opcji
  potrzebowaµ.



     /dev/dsp and /dev/audio support (usually required) [Y/n/?]
        (Obs│uga /dev/dsp i /dev/audio (zazwyczaj wymagana) [Y/n/?])"
        Odpowied╝ "n" wy│▒cza /dev/dsp i /dev/audio, urz▒dzenia
        konwerter≤w A/D i D/A. Odpowiedz "y".


     MIDI interface support [Y/n/?]
        (Obs│uga interfejsu MIDI [Y/n/?])"  Odpowied╝ "n" wy│▒cza
        urz▒dzenia /dev/midixx i dostΩp do jakichkolwiej port≤w MIDI
        wykorzystuj▒cych /dev/sequencer i /dev/music. Opcja ta r≤wnie┐
        wp│ywa na wszystkie urz▒dzenia kompatybilne z MPU-401 i/lub
        General MIDI.


     FM synthesizer (YM3812/OPL-3) support [Y/n/?]
        (Obs│uga syntezatora FM (YM3812/OPL-3) [Y/n/?])"  Odpowiedz na
        to pytanie "y".


     /dev/sequencer support [Y/n/?]
        (Obs│uga /dev/sequencer [Y/n/?])"  Odpowied╝ "n" wy│▒cza
        /dev/sequencer i /dev/music



     Do you want support for the mixer of SG NX Pro ?
        (Czy chcesz obs│ugΩ mixera SG NX Pro?)"  Odpowiedz "y" je╢li
        masz kartΩ d╝wiΩkow▒ Sound Galaxy NX Pro i ┐yczysz sobie mieµ
        obs│ugΩ jej rozszerzonych funkcji miksowania.


     Do you want support for the MV Jazz16 (ProSonic etc.) ?
        (Czy chcesz obs│ugΩ MV Jazz16 (ProSonic itd.)?)"  Odpowiedz "y"
        je╢li masz kartΩ d╝wiΩkow▒ MV Jazz16.


     Do you have a Logitech SoundMan Games [Y/n/?]
        (Czy masz kartΩ Logitech SoundMan Games[Y/n/?]) " Odpowiedz "y"
        je╢li masz kartΩ d╝wiΩkow▒ Logitech SoundMan Games.


  Po zadaniu powy┐szych pyta± program konfiguracyjny pyta o szczeg≤│owe
  informacje dotycz▒ce konfiguracji karty. Zazwyczaj chodzi o adresy I/O
  i parametry IRQ i DMA. Przy niekt≤rych kartach program pyta o pewne
  pliki, kt≤re maj▒ byµ u┐yte w trakcie instalacji karty. S▒ one u┐ywane
  przez karty posiadaj▒ce uk│ad DSP lub mikroprocesor, kt≤ry musi byµ
  zainicjalizowany poprzez za│adowanie pliku programu (mikrokodu) do
  pamiΩci karty. W niekt≤rych przypadkach plik mikrokodu dopisywany jest
  do pliku .h przez program konfiguracyjny, a nastΩpnie w│▒czany do
  sterownika w trakcie kompilacji. Przeczytaj informacje dotycz▒ce
  twojej karty w pliku Readme.cards.

  Na ko±cu zostaniesz zapytany:



       The sound driver is now configured.
       Save copy of this configuration to /etc/soundconf [Y/n/?]

       (Sterownik d╝wiΩku jest teraz skonfigurowany.
       Zapisaµ kopiΩ tej konfiguracji do pliku /etc/soundconf [Y/n/?])




  NajczΩ╢ciej powiniene╢ wpisaµ "y" aby╢ mia│ mo┐liwo╢µ wykorzystanie
  tej samej konfiguracji sterownika d╝wiΩku nastΩpnym razem przy
  kompilacji j▒dra.

  Je╢li uaktualniasz sterownik d╝wiΩku do nowszej wersji, upewnij siΩ,
  ┐e pliki /usr/include/sys/soundcard.h i /usr/include/sys/ultrasound.h
  s▒ dowi▒zaniami symbolicznymi do odpowiadaj▒cych im plik≤w w katalogu
  /usr/include/linux, lub ┐e po prostu zawieraj▒ wiersze odpowiednio
  #include <linux/soundcard.h> i #include <linux/ultrasound.h>.

  Jeste╢ teraz gotowy do kompilacji i instalacji nowego j▒dra.


  4.3.  Tworzenie Plik≤w Urz▒dze±


  Dla poprawnego dzia│ania urz▒dze± d╝wiΩkowych, nale┐y stworzyµ dla
  nich pliki urz▒dze±. Zazwyczaj tworzone s▒ one automatycznie podczas
  instalacji systemu Linux. Mo┐na przeprowadziµ szybki test przy u┐yciu
  poni┐szych polece±. Je╢li wynik jest zgodny z poni┐szym (r≤┐ne bΩd▒
  daty utworzenia plik≤w), prawie na pewno pliki urz▒dze± d╝wiΩkowych s▒
  ustawione poprawnie.



       % ls -l /dev/sdnstat
       crw-rw-rw-   1 root     root      14,   6 Apr 25  1995 /dev/sndstat




  PamiΩtaj, ┐e samo posiadanie odpowiednich plik≤w urz▒dze± niczego
  jeszcze nie gwarantuje. Sterownik j▒dra musi byµ za│adowany lub
  wkompilowany zanim urz▒dzenia zaczn▒ pracowaµ (wiΩcej o tym p≤╝niej).

  W sporadycznych przypadkach, je╢li przekonany jeste╢, ┐e pliki
  urz▒dze± s▒ niepoprawne, mo┐esz je utworzyµ ponownie przy u┐yciu
  kr≤tkiego skryptu pow│oki zamieszczonego na ko±cu pliku Readme.linux w
  katalogu /usr/src/linux/drivers/sound. Powiniene╢ powiniene╢ uruchomiµ
  ten skrypt jako root. Dodatkowo, wiΩkszo╢µ dystrybucji Linuxa zawiera
  skrypt /dev/MAKEDEV, kt≤ry mo┐na wykorzystaµ do tych cel≤w.

  Je╢li u┐ywasz sterownika d╝wiΩku do g│o╢nika PC, przeczytaj
  dokumentacjΩ do│▒czon▒ do pakietu aby ustaliµ, czy konieczne jest
  stworzenie jakich╢ plik≤w urz▒dze±.



  4.4.  Prze│adowywanie Linuxa i Testowanie Instalacji


  Powiniene╢ byµ teraz got≤w do prze│adowania nowego j▒dra i sprawdzenia
  sterownik≤w d╝wiΩku. Post▒p zgodnie ze swoj▒ zwyk│▒ procedur▒
  instalacji i prze│adowywania j▒dra (oczywi╢cie trzymaj poprzednie
  j▒dro gdzie╢ pod rΩk▒ na wypadek k│opot≤w).



       Sound initialization started
       <Sound Blaster 16 (4.13)> at 0x220 irq 5 dma 1,5
       <Sound Blaster 16> at 0x330 irq 5 dma 0
       <Yamaha OPL3 FM> at 0x388
       Sound initialization complete




  Opis powinien pasowaµ do typu twojej karty d╝wiΩkowej i ustawie±
  prze│▒cznik≤w (je╢li takowe s▒).

  PamiΩtaj, ┐e powy┐szy komunikat nie jest wy╢wietlany, je╢li u┐ywasz
  │adowalnego modu│u j▒dra (chyba, ┐e to w│▒czysz, np. tak: "insmod
  sound trace_init=1").

  Je╢li sterownik d╝wiΩku jest wkompilowany w j▒dro, powinny siΩ pojawiµ
  komunikaty "Sound initialization started" ("Inicjalizacja d╝wiΩku
  rozpoczΩta") oraz "Sound initialization complete" ("Inicjalizacja
  d╝wiΩku zako±czona"). W przeciwnym wypadku, j▒dro nie zawiera
  sterownika d╝wiΩku. Powiniene╢ w≤wczas sprawdziµ, czy rzeczywi╢cie
  zainstalowane zosta│o nowe j▒dro, kt≤re skompilowa│e╢ po w│▒czeniu
  obs│ugi d╝wiΩku.

  Je╢li miΩdzy napisami "Sound initialization started" i "Sound
  initialization complete" nie pojawi▒ siΩ ┐adne wiersze, oznacza to, ┐e
  nie wykryte zosta│y ┐adne urz▒dzenia d╝wiΩkowe. Najprawdopodobniej nie
  masz w│▒czonego odpowiedniego sterownika, karta nie jest obs│ugiwana,
  poda│e╢ z│y port I/O lub masz kartΩ PnP, kt≤ra nie zosta│a
  skonfigurowana.

  W trakcie │adowania sterownik mo┐e r≤wnie┐ wy╢wietlaµ komunikaty o
  b│Ωdach i ostrze┐enia. Obserwuj je podczas │adowania sterownika po raz
  pierwszy po kompilacji.

  NastΩpnie powiniene╢ sprawdziµ plik urz▒dze± /dev/sndstat. Odczytanie
  statusu tego pliku powinno udzieliµ ci dodatkowych informacji o tym,
  czy sterownik d╝wiΩku poprawnie rozpocz▒│ pracΩ. Przyk│adowy wynik
  powinien wygl▒daµ mniej wiΩce tak:











  % cat /dev/sndstat
  Sound Driver:3.5.4-960630 (Sat Jan 4 23:56:57 EST 1997 root,
  Linux fizzbin 2.0.27 #48 Thu Dec 5 18:24:45 EST 1996 i586)
  Kernel: Linux fizzbin 2.0.27 #48 Thu Dec 5 18:24:45 EST 1996 i586
  Config options: 0

  Installed drivers:
  Type 1: OPL-2/OPL-3 FM
  Type 2: Sound Blaster
  Type 7: SB MPU-401

  Card config:
  Sound Blaster at 0x220 irq 5 drq 1,5
  SB MPU-401 at 0x330 irq 5 drq 0
  OPL-2/OPL-3 FM at 0x388 drq 0

  Audio devices:
  0: Sound Blaster 16 (4.13)

  Synth devices:
  0: Yamaha OPL-3

  Midi devices:
  0: Sound Blaster 16

  Timers:
  0: System clock

  Mixers:
  0: Sound Blaster




  Powy┐sze polecenie mo┐e wywo│aµ kilka komunikat≤w b│Ωdu. "No such file
  or directory" ("Nie ma takiego pliku lub katalogu") oznacza, ┐e musisz
  stworzyµ pliki urz▒dze± (patrz rozdzia│ 4.3). "No such device" ("Nie
  ma takiego urz▒dzenia") oznacza, ┐e sterownik d╝wiΩku nie jest
  do│▒czony lub za│adowany do j▒dra. Cofnij siΩ do rozdzia│u 4.2 aby to
  poprawiµ.

  Je╢li wiersze w sekcji "Card config:" ("Konfiguracja karty:")
  /dev/sndstat s▒ wy╢wietlone w nawiasach (jak np. "(SoundBlaster at
  0x220 irq 5 drq 1,5)"), oznacza to, ┐e urz▒dzenie to zosta│o
  skonfigurowane, ale nie wykryte.

  Powiniene╢ teraz m≤c odtworzyµ prosty plik d╝wiΩkowy. Zdob▒d╝
  przyk│adowy plik d╝wiΩkowy i wy╢lij go do urz▒dzenia d╝wiΩkowego, tzn.



       % cat endoftheworld >/dev/dsp
       % cat crash.au >/dev/audio




  (Upewnij siΩ, ┐e nie pomijasz ">" w powy┐szym poleceniu).

  PamiΩtaj jednak, ┐e u┐ywanie cat nie jest, og≤lnie rzecz bior▒c,
  poprawn▒ metod▒ odtwarzania plik≤w d╝wiΩkowych, to tylko szybki test.
  Na pewno przyda ci siΩ stosowny program odtwarzaj▒cy d╝wiΩk (opisane
  p≤╝niej), kt≤ry zrobi to lepiej.

  Polecenie to zadzia│a tylko je╢li na li╢cie urz▒dze± d╝wiΩkowych w
  pliku /dev/sndstat masz co najmniej jedno urz▒dzenie. Je╢li czΩ╢µ
  wymieniaj▒ca urz▒dzenia d╝wiΩkowe jest pusta, powiniene╢ sprawdziµ,
  dlaczego urz▒dzenie nie zosta│o wykryte.

  Je╢li powy┐sze polecenie zwr≤ci "I/O error" ("B│▒d wej╢cia/wyj╢cia"),
  powiniene╢ zerkn▒µ na ko±c≤wkΩ komunikat≤w j▒dra przy u┐yciu polecenia
  "dmesg". Prawdopodobne jest, ┐e znajdziesz tam komunikat o b│Ωdzie
  "Sound: DMA (output) timed out - IRQ/DRQ config error?" (D╝wiΩk: DMA
  (wyj╢cie) przekroczenie limitu czasowego - b│▒d konfiguracji
  IRQ/DRQ?"). Powy┐szy komunikat oznacza, ┐e sterownik nie uzyska│
  oczekiwanego przerwania od karty d╝wiΩkowej. W wiΩkszo╢ci przypadk≤w
  oznacza to, ┐e IRQ lub kana│ DMA ustawione w sterowniku nie dzia│aj▒.
  Najlepsz▒ metod▒ ich uruchomienia jest spr≤bowanie wszystkich
  mo┐liwych kana│≤w DMA i numer≤w IRQ obs│ugiwanych przez urz▒dzenie.

  Inn▒ mo┐liw▒ przyczyn▒ jest fakt, ┐e urz▒dzenie nie jest kompatybilne
  z urz▒dzeniem, dla kt≤rego skonfigurowany jest sterownik d╝wiΩku.
  NajczΩ╢ciej tak jest np. gdy karta teoretycznie "kompatybilna z
  SoundBlaster (Pro/16)" nie dzia│a ze sterownikiem SoundBlaster. W tym
  przypadku powiniene╢ spr≤bowaµ dowiedzieµ siΩ, z jakim urz▒dzeniem
  twoja karta jest kompatybilna (np. wysy│aj▒c pytanie do grupy
  dyskusyjnej comp.os.linux.hardware).

  Kilka pr≤bnych plik≤w d╝wiΩkowych znale╝µ mo┐na pod adresem
  <ftp://tsx-11.mit.edu/pub/linux/packages/sound/snd-data-0.1.tar.Z>

  Mo┐esz teraz sprawdziµ nagrywanie d╝wiΩku. Je╢li masz mo┐liwo╢µ
  nagrywania, przeprowad╝ szybki test u┐ywaj▒c polece± typu:



       # nagranie 4 sekund d╝wiΩku z mikrofonu
       EDT% dd bs=8k count=4 </dev/audio >sample.au
       4+0 records in
       4+0 records out
       # odtworzenie d╝wiΩku
       % cat sample.au >/dev/audio




  Oczywi╢cie, aby to zadzia│a│o, musisz mieµ mikrofon pod│▒czony do
  karty d╝wiΩkowej i powiniene╢ do niego co╢ powiedzieµ. Mo┐esz r≤wnie┐
  potrzebowaµ program miksuj▒cy aby ustawiµ mikrofon jako urz▒dzenie
  wej╢ciowe i dostosowaµ poziom nagrywania.

  Je╢li przejdziesz przez te testy, mo┐esz byµ dosyµ pewny, ┐e sprzΩt i
  oprogramowanie konwersji d╝wiΩku D/A i A/D dzia│aj▒ poprawnie. Je╢li
  napotkasz problemy, zerknij do nastΩpnego rozdzia│u tego dokumentu.


  4.5.  Usuwanie b│Ωd≤w


  Je╢li nadal masz problemy mimo post▒pienia zgodnie z instrukcjami w
  tym dokumencie, oto kilka rzeczy, kt≤re powiniene╢ sprawdziµ. Testy s▒
  uszeregowane wzglΩdem rosn▒cego stopnia z│o┐ono╢ci. Je╢li test siΩ nie
  powiedzie, usu± problem zanim przejdziesz do nastΩpnego etapu.


  4.5.1.  Krok 1: Upewnij siΩ, ┐e rzeczywi╢cie uruchomi│e╢ j▒dro, kt≤re
  skompilowa│e╢.


  Mo┐esz zerkn▒µ na datΩ i czas utworzenia pliku j▒dra aby sprawdziµ,
  czy uruchomione jest to, w kt≤re wkompilowa│e╢ obs│ugΩ d╝wiΩku. Mo┐esz
  to zrobiµ za pomoc▒ polecenia uname:
       % uname -a
       Linux fizzbin 2.0.0 #1 Tue Jun 4 16:57:55 EDT 1996 i386




  lub wy╢wietlaj▒c zawarto╢µ pliku /proc/version



       % cat /proc/version
       Linux version 2.0.0 (root@fizzbin) (gcc version 2.7.0) #1 Tue Jun 4 16:57:55 EDT 1996




  Je╢li data i czas nie zgadzaj▒ siΩ z momentem, w kt≤rym kompilowa│e╢
  j▒dro, uruchomione jest starsze j▒dro. Czy rzeczywi╢cie prze│adowa│e╢
  system?  Je╢li u┐ywasz LILO, czy przeinstalowa│e╢ je (zazwyczaj
  poprzez uruchomienie /etc/lilo/install)? Je╢li │adujesz system z
  dyskietki, czy stworzy│e╢ now▒ dyskietkΩ startow▒ i u┐y│e╢ jej do
  za│adowania systemu?


  4.5.2.  Krok 2: Upewnij siΩ, ┐e sterowniki d╝wiΩku wkompilowane s▒ w
  j▒dro.


  Najprostsz▒ metod▒ jest sprawdzenie zawarto╢ci "/dev/sndstat", jak to
  opisano wcze╢niej. Je╢li zawarto╢µ nie jest taka, jakiej siΩ
  spodziewamy, co╢ musia│o p≤j╢µ nie tak w trakcie konfigurowania lub
  kompilacji j▒dra.  Rozpocznij ponownie proces instalacji, pocz▒wszy od
  konfiguracji i kompilacji j▒dra.


  4.5.3.  Krok 3: Czy j▒dro wykry│o kartΩ d╝wiΩkow▒ w trakcie │adowania?


  Upewnij siΩ, ┐e karta d╝wiΩkowa zosta│a wykryta w trakcie
  prze│adowywania systemu. Powiniene╢ zobaczyµ komunikat │adowania.
  Je╢li komunikaty przewinΩ│y siΩ za szybko poza krawΩd╝ ekranu, mo┐esz
  je zazwyczaj przywo│aµ przy u┐yciu polecenia dmesg:



       % dmesg




  lub



       % tail /var/adm/messages




  Je╢li karta nie zosta│a znaleziona, co╢ posz│o niepomy╢lnie. Upewnij
  siΩ, ┐e jest rzeczywi╢cie zainstalowana. Je╢li karta pracuje pod DOS,
  mo┐esz byµ dosyµ pewny, ┐e sprzΩt dzia│a poprawnie, wiΩc
  najprawdopopdobniej jest jaki╢ problem z konfiguracj▒ j▒dra. Albo
  wkompilowa│e╢ z│y typ karty lub z│e parametry, albo twoja karta nie
  jest kompatybilna z ┐adnym ze sterownik≤w d╝wiΩku do j▒dra Linuxa.

  Jest tak┐e mo┐liwe, ┐e twoja karta d╝wiΩkowa jest jednym z tych
  "kompatybilnych" modeli, kt≤re wymagaj▒ inicjalizacji przez sterownik
  pod DOS. Spr≤buj za│adowaµ DOS, a nastΩpnie sterownik dostarczony
  przez producenta karty. NastΩpnie za│aduj Linuxa u┐ywaj▒µ miΩkkiego
  prze│adowania przez Control-Alt-Delete. Upewnij siΩ, ┐e ustawienia
  portu I/O karty, DMA i IRQ s▒ takie same, jak u┐yte pod DOS. Wskaz≤wki
  na temat konfigurowania danego typu karty znajdziesz w pliku
  Readme.cards.

  Je╢li twoja karta d╝wiΩkowa nie jest wymieniona w tym dokumencie,
  mo┐liwe jest, ┐e sterowniki Linuxa jej nie obs│uguj▒. Aby siΩ
  skonsultowaµ w tej sprawie, mo┐esz sprawdziµ kilka odno╢nik≤w
  zamieszczonych na ko±cu tego dokumentu.


  4.5.4.  Krok 4: Czy mo┐esz pobieraµ dane z urz▒dzenia dsp?


  Spr≤buj odczytaµ co╢ z urz▒dzenia /dev/audio przy u┐yciu programu dd
  wymienionego wcze╢niej w tym dokumencie. Polecenie powinno dzia│aµ
  bezb│Ωdnie.

  Je╢li nie dzia│a, s▒ szanse, ┐e problem polega na konflikcie IRQ lub
  DMA lub niekompatybilno╢ci jakiego╢ rodzaju sprzΩtu (urz▒dzenie nie
  jest obs│ugiwane przez Linuxa lub sterownik jest skonfigurowany dla
  innego urz▒dzenia)

  Daleka ewentualno╢µ to wadliwy sprzΩt. Je╢li to mo┐liwe, przetestuj
  kartΩ pod DOSem, aby siΩ upewniµ.


  4.5.5.  Je╢li Wszystko Inne Zawiedzie


  Je╢li nadal masz problemy, oto kilka ostatecznych sugestii, co mo┐esz
  jeszcze sprawdziµ:


  ╖  dok│adnie przeczytaj ponownie ten dokument HOWTO

  ╖  przeczytaj dokumenty ╝r≤d│owe, wymienione na ko±cu tego dokumentu,
     w szczeg≤lno╢ci strony WWW Hannu Savolainena i stosowne pliki
     Readme do│▒czone do kod≤w ╝r≤d│owych j▒dra Linuxa

  ╖  wy╢lij pytanie do jednej z grup dyskusyjnych comp.os.linux lub
     innych (dobry wyb≤r to comp.os.linux.hardware; z powodu du┐ego
     ruchu w tych grupach, dobrze jest umieszczaµ s│owo "sound"
     ("d╝wiΩk") w temacie wysy│anego artyku│u, aby eksperci mogli │atwo
     to zauwa┐yµ)

  ╖  u┐ycie przeszukiwarki WWW/Usenetu z inteligentinie dobranymi
     kryteriami przeszukiwania mo┐e szybko przynie╢µ bardzo dobre
     wyniki. Jednym z takich wyj╢µ jest  <http://www.altavista.com>.

  ╖  spr≤buj u┐yµ naj╢wie┐sze j▒dro Linuxa (ale jedynie w ostateczno╢ci,
     ostatnie j▒dra "rozwojowe" (development) mog▒ byµ niestabilne).

  ╖  wy╢lij pocztΩ do autora sterownika d╝wiΩku

  ╖  wy╢lij pocztΩ do autora Sound HOWTO

  ╖  odpal emacsa i wpisz Esc-x doctor :-)




  5.  Programy Obs│uguj▒ce D╝wiΩk


  PodajΩ tutaj przyk│adowe typy program≤w, kt≤re mog│yby ci siΩ przydaµ,
  je╢li masz kartΩ d╝wiΩkow▒ pod Linuxem. Aby znale╝µ wiΩcej bie┐▒cych
  informacji, mo┐esz sprawdziµ MapΩ Oprogramowania na Linuxa (Linux
  Software Map), archiwa internetowe i/lub pliki na kr▒┐ku z dystrybucj▒
  Linuxa.

  Jako minimum, z pewno╢ci▒ bΩdziesz potrzebowaµ nastΩpuj▒ce programy
  obs│uguj▒ce d╝wiΩk:


  ╖  program do konwersji format≤w plik≤w d╝wiΩkowych (np. Sox)

  ╖  program miksuj▒cy (mikser) (np. aumix lub xmix)

  ╖  odtwarzacz/rejestrator plik≤w d╝wiΩkowych (np. play lub wavplay)

  ╖  odtwarzacz plik≤w MOD (np. tracker)

  ╖  odtwarzacz plik≤w MIDI (np. playmidi)

  W przypadku wiΩkszo╢ci z powy┐szych program≤w, istniej▒ zar≤wno wersje
  tekstowe, jak i wzbogacone o interfejs u┐ytkownika. Istniej▒ r≤wnie┐
  bardziej ezoteryczne programy (np. synteza i rozpoznawanie mowy),
  kt≤re mog│by╢ zechcieµ spr≤bowaµ.


  6.  Odpowiedzi Na CzΩsto Zadawane Pytania


  W tym rozdziale udzielono odpowiedzi na niekt≤re pytania spo╢r≤d
  czΩsto zadawanych w pocztowych grupach dyskusyjnych i grupach Usenetu.

  Odpowiedzi na wiΩcej pyta± mo┐na r≤wnie┐ znale╝µ na stronie WWW
  sterownika d╝wiΩku OSS.


  6.1.  Czym s▒ r≤┐ne pliki urz▒dze± d╝wiΩkowych?


  S▒ to najbardziej "typowe" nazwy plik≤w urz▒dze±, niekt≤re dystrybucje
  u┐ywaj▒ nieco innych nazw.



     /dev/audio
        zazwyczaj dowi▒zanie do /dev/audio0

     /dev/audio0
        urz▒dzenie d╝wiΩkowe, kompatybilne ze stacjami roboczymi Sun
        (tylko czΩ╢ciowa implementacja, nie obs│uguje interfejsu ioctl
        Sun, tylko kodowanie u-law)

     /dev/audio1
        drugie urz▒dzenie d╝wiΩkowe (je╢li jest obs│ugiwane przez kartΩ
        d╝wiΩkow▒ lub je╢li masz wiΩcej zainstaowanych kart ni┐ jedn▒)

     /dev/dsp
        zazwyczaj dowi▒zanie do /dev/dsp0

     /dev/dsp0
        pierwsze urz▒dzenie cyfrowego pr≤bkowania


     /dev/dsp1
        drugie urz▒dzenie cyfrowego pr≤bkowania

     /dev/mixer
        zazwyczaj dowi▒zanie do /dev/mixer0

     /dev/mixer0
        pierwszy mikser d╝wiΩku

     /dev/mixer1
        drugi mikser d╝wiΩku

     /dev/music
        interfejs wysokiego poziomu sequencera

     /dev/sequencer
        niskopoziomowy dostΩp do MIDI, FM, i GUS

     /dev/sequencer2
        zazwyczaj dowi▒zanie do /dev/music

     /dev/midi00
        pierwszy surowy port MIDI

     /dev/midi01
        drugi surowy port MIDI

     /dev/midi02
        trzeci surowy port MIDI

     /dev/midi03
        czwarty surowy port MIDI

     /dev/sndstat
        wy╢wietla status sterownika d╝wiΩku je╢li przeczytany

  Sterownik g│o╢nika PC udostΩpnia nastΩpuj▒ce urz▒dzenia:


     /dev/pcaudio
        odpowiednik /dev/audio

     /dev/pcsp
        odpowiednik /dev/dsp

     /dev/pcmixer
        odpowiednik /dev/mixer


  6.2.  Jak mogΩ odtworzyµ pr≤bkΩ d╝wiΩkow▒?


  Pliki d╝wiΩkowe stacji roboczych Sun (.au) mo┐na odtworzyµ wysy│aj▒c
  je do urz▒dzenia /dev/audio. Surowe pr≤bki (pliki raw) mo┐na wys│aµ do
  /dev/dsp. Jednak zazwyczaj przyniesie to kiepskie efekty i lepiej jest
  u┐ywaµ program taki jak play, poniewa┐ rozpoznaje on wiΩkszo╢µ typ≤w
  plik≤w i ustawia odpowiedni▒ czΩstotliwo╢µ pr≤bkowania i inne
  parametry na karcie.

  Programy takie jak wavplay lub vplay (w pakiecie snd-util) dadz▒
  najlepsze rezultaty z plikami WAV. Jednak┐e nie rozpoznaj▒ one plik≤w
  WAV skompresowanych metod▒ Microsoft ADPCM. Starsze wersje programu
  play (z pakietu Lsox) nie dzia│aj▒ r≤wnie┐ zbyt dobrze z 16-bitowymi
  plikami WAV.


  Polecenie splay wchodz▒ce w sk│ad pakietu snd-util mo┐e byµ u┐ywane do
  odtwarzania wiΩkszo╢ci plik≤w d╝wiΩkowych je╢li odpowiednie parametry
  podasz rΩcznie w wierszu polecenia.


  6.3.  Jak mogΩ nagraµ pr≤bkΩ?


  Odczyt /dev/audio lub /dev/dsp zwr≤ci pr≤bkowane dane, kt≤re mo┐na
  przekierowaµ do pliku. Program taki jak vrec u│atwia kontrolowanie
  czΩstotliwo╢ci pr≤bkowania, czas nagrania, itp. Mo┐e ci siΩ r≤wnie┐
  przydaµ programowy mikser do wybierania stosownego urz▒dzenia
  wej╢ciowego.


  6.4.  Czy mogΩ mieµ wiΩcej ni┐ jedn▒ kartΩ d╝wiΩkow▒?


  Przy obecnym sterowniku d╝wiΩku jest mo┐liwe posiadanie kilku kart
  SoundBlaster, SoundBlaster/Pro, SoundBlaster16, MPU-401 lub MSS
  jednocze╢nie w tym samym komputerze. Instalacja dw≤ch SoundBlaster≤w
  jest mo┐liwa, ale wymaga zdefiniowania makr SB2_BASE, SB2_IRQ, SB2_DMA
  oraz (w niekt≤rych przypadkach) SB2_DMA2 przez rΩczn▒ edycjΩ pliku
  local.h. Mo┐liwe jest r≤wnie┐ posiadanie karty SoundBlaster
  jednocze╢nie z PAS16.

  NastΩpuj▒ce sterowniki nie zezwalaj▒ na posiadanie wielokrotnych
  urz▒dze±:


  ╖  GUS (ograniczenie sterownika)

  ╖  MAD16 (ograniczenie sprzΩtowe)

  ╖  AudioTrix Pro (ograniczenie sprzΩtowe)

  ╖  CS4232 (ograniczenie sprzΩtowe)


  6.5.  B│▒d urz▒dze± d╝wiΩkowych "No such file or directory"


  (B│▒d: Nie znaleziono pliku lub katalogu)


  Musisz stworzyµ pliki urz▒dze± d╝wiΩkowych. Przeczytaj rozdzia│ o
  tworzeniu plik≤w urz▒dze±. Je╢li masz pliki urz▒dze±, upewnij siΩ, ┐e
  maj▒ poprawne liczby g│≤wn▒ i poboczn▒ (niekt≤re starsze dystrybucje
  Linuxa na CD-ROM nie tworz▒ odpowiednich plik≤w urz▒dze± przy
  instalacji).


  6.6.  B│▒d urz▒dze± d╝wiΩkowych "No such device"


  (B│▒d: Nie znaleziono urz▒dzenia)


  Nie prze│adowa│e╢ j▒dra zawieraj▒cego sterownik d╝wiΩku lub adres I/O
  nie odpowiada twojemu sprzΩtowi. Sprawd╝, czy uruchomione jest ╢wie┐o
  skompilowane j▒dro i upewnij siΩ, ┐e ustawienia wpisane w trakcie
  konfigurowania sterownika odpowiadaj▒ charakterystyce sprzΩtu.




  6.7.  B│▒d urz▒dze± d╝wiΩkowych "No space left on device"


  (B│▒d: Brak wolnej przestrzeni na urz▒dzeniu)


  Mo┐e siΩ to zdarzyµ je╢li pr≤bowa│e╢ nagrywaµ dane na /dev/audio lub
  /dev/dsp bez stworzenia niezbΩdnego pliku urz▒dze±. Urz▒dzenie
  d╝wiΩkowe jest teraz zwyk│ym plikim, kt≤ry wype│ni│ twoj▒ partycjΩ.
  Powiniene╢ uruchomiµ skrypt opisany w rozdziale Tworzenie Plik≤w
  Urz▒dze± niniejszego dokumentu.

  Mo┐e siΩ to r≤wnie┐ przytrafiaµ przy j▒drach Linuxa 2.0 i p≤╝niejszych
  je╢li nie ma wystarczaj▒cej ilo╢ci wolnej pamiΩci RAM w momencie, gdy
  zaczynamy u┐ywaµ urz▒dzenie. Sterownik d╝wiΩku wymaga co najmniej
  dw≤ch stron (8k) fizycznie ci▒g│ej przestrzeni RAM dla ka┐dego kana│u
  DMA. Zdarza siΩ to czasami na komputerach z mniej ni┐ 16M pamiΩci RAM,
  lub dzia│aj▒cych przez bardzo d│ugi czas. Mo┐liwe jest zwolnienie
  nieco pamiΩci RAM przez skompilowanie i uruchomienie nastΩpuj▒cego
  programu w jΩzyku C przed ponown▒ pr≤b▒ skorzystania z urz▒dzenia.



       main() {
         int i;
         char mem[500000];
         for (i = 0; i < 500000; i++)
           mem[i] = 0;
         exit(0);
       }





  6.8.  B│▒d urz▒dze± d╝wiΩkowych "Device busy"


  (B│▒d: Urz▒dzenie zajΩte)


  Tylko jeden proces mo┐e korzystaµ z danego urz▒dzenienia d╝wiΩkowego w
  danym momencie. Najprawdopodobniej jaki╢ inny proces korzysta z
  urz▒dzenia, z kt≤rym mamy problem. Jedn▒ z metod sprawdzenia tego jest
  u┐ycie polecenia fuser:



       % fuser -v /dev/dsp
       /dev/dsp:             USER       PID ACCESS COMMAND
                             tranter    265 f....  tracker




  W powy┐szym przyk│adzie, polecenie fuser wykaza│o, ┐e proces 265
  korzysta z urz▒dzenia. UsuniΩcie procesu lub poczekanie a┐ siΩ sko±czy
  umo┐liwi ponwne korzystanie z urz▒dzenia.


  6.9.  Nadal pojawiaj▒ siΩ b│Ωdy "urz▒dzenie zajΩte"!


  Zdaniem Briana Gough, przy kartach SoundBlaster u┐ywaj▒cych 1 kana│u
  DMA istnieje potencjalny konflikt ze sterownikiem napΩd≤w ta╢mowych
  QIC-02, kt≤ry r≤wnie┐ korzysta z DMA 1, co wywo│uje b│Ωdy "device
  busy" (urz▒dzenie zajΩte). Zgodnie z FTAPE-HOWTO sterownik QIC-02 nie
  jest niezbΩdny aby u┐ywaµ FTAPE; wymagany jest jedynie sterownik
  QIC-117. Przekonfigurowanie j▒dra aby u┐ywa│o sterownika QIC-117
  zamiast QIC-02 umo┐liwi koegzystencjΩ FTAPE i sterownika d╝wiΩku.


  6.10.  Niepe│ne odtwarzanie pliku z d╝wiΩkiem cyfrowym


  Symptom polega zawyczaj na tym, ┐e pr≤bka jest odgrywana przez mniej
  wiΩcej sekundΩ, a nastΩpnie zatrzymuje siΩ lub wy╢wietlany jest
  komunikat "missing IRQ" (brak IRQ) lub "DMA timeout" (przekroczenie
  limitu czasowego DMA). Najprawdopodobniej masz niepoprawnie ustawione
  parametry IRQ i DMA. Sprawd╝, czy konfiguracja j▒dra odpowiada
  ustawieniom na prze│▒cznikach karty i ┐e nie k│≤c▒ siΩ one z jak▒╢
  inn▒ kart▒.

  Innym objawem s▒ pr≤bki d╝wiΩkowe, kt≤re siΩ "zapΩtlaj▒". Jest to
  zazwyczaj spowodowane konfliktem IRQ.


  6.11.  W trakcie odtwarzania plik≤w MOD pojawiaj▒ siΩ przerwy


  Odtwarzanie plik≤w MOD wymaga do╢µ znacznej pracy procesora. Byµ mo┐e
  masz zbyt wiele dzia│aj▒cych proces≤w lub tw≤j komputer jest zbyt
  wolny, aby odtwarzaµ w czasie rzeczywistym. Masz nastΩpuj▒ce
  mo┐liwo╢ci:


  ╖  spr≤buj odtwarzaµ je przy ni┐szej czΩstotliwo╢ci pr≤bkowania lub w
     trybie monofonicznym

  ╖  wyeliminuj inne procesy

  ╖  kup szybszy komputer

  ╖  kup silniejsz▒ kartΩ d╝wiΩkow▒ (np. Gravis UltraSound)

  Je╢li masz kartΩ Gravis UltraSound, powiniene╢ u┐ywaµ jednego z
  program≤w do odtwarzania plik≤w MOD, napisanych specjalnie dla karty
  GUS (np. gmof).



  6.12.  B│Ωdy przy kompilacji program≤w d╝wiΩkowych


  Wersja 1.0c i wcze╢niejsze sterownika d╝wiΩku wykorzystywa│y inny i
  niekompatybilny schemat ioctl(). Zdob▒d╝ nowsze kody ╝r≤d│owe lub
  nanie╢ niezbΩdne poprawki aby przystosowaµ dany program do nowego
  sterownika d╝wiΩku. WiΩcej szczeg≤│≤w znajdziesz w pliku Readme
  sterownika d╝wiΩku.

  Upewnij siΩ r≤wnie┐, ┐e u┐ywasz ostatni▒ wersjΩ soundcard.h i
  ultrasound.h przy kompilacji program≤w. Zerknij na wskaz≤wki
  instalacyjne na pocz▒tku tego tekstu.


  6.13.  SEGV przy uruchamianiu program≤w d╝wiΩkowych, kt≤re wcze╢niej
  dzia│a│y


  Jest to prawdopodobnie taki sam problem, jaki opisano w poprzednim
  pytaniu.

  6.14.  Jakie znane b│Ωdy lub ograniczenia ma sterownik d╝wiΩku?


  Zobacz pliki Readme i CHANGELOG dostarczone z kodem ╝r≤d│owym
  sterownika d╝wiΩku do j▒dra.


  6.15.  Gdzie znajdΩ opis odwo│a± ioctl() sterownika d╝wiΩku?


  S▒ one czΩ╢ciowo opisane w Hacker's Guide to VoxWare (PodrΩcznik
  Hackera do VoxWare), obecnie dostΩpny w formie dokumentu draft.
  Ostatnia wersja to draft 2 i mo┐na j▒ znale╝µ w
  <ftp://nic.funet.fi/pub/OS/Linux/ALPHA/sound>. PamiΩtaj, ┐e ten
  katalog jest "ukryty" i nie pojawia siΩ w li╢cie katalog≤w. Je╢li
  wejdziesz do tego katalogu i u┐yjesz polecenia FTP "dir", pliki tam
  bΩd▒.

  W trakcie pisania tego dokumentu nowa dokumentacja pojawi│a siΩ na
  stronie WWW firmy 4Front Technologies.

  Innym ╝r≤d│em informacji jest Przewodnik po Multimediach w Linuxie,
  opisany w rozdziale ¼r≤d│a Informacji.


  6.16.  Jaki procesor jest konieczny do odtwarzania lub nagrywania bez
  przestoj≤w?


  Nie ma odpowiedzi na to pytanie, poniewa┐ zale┐y to od nastΩpuj▒cych
  czynnik≤w:


  ╖  czy u┐ywane jest pr≤bkowanie PCM lub synteza FM

  ╖  czΩstotliwo╢µ pr≤bkowania i rozmiar pr≤bki

  ╖  kt≤ry program jest u┐ywany do nagrywania b▒d╝ odtwarzania

  ╖  urz▒dzenie karty d╝wiΩkowej

  ╖  przepustowo╢µ dysku, szybko╢µ zegara procesora, rozmiar pamiΩci
     podrΩcznej, itd.

  Og≤lnie rzecz bior▒c, ka┐dy komputer 386 powinien z │atwo╢ci▒ byµ w
  stanie odtwarzaµ pr≤bki lub muzykΩ powsta│▒ przez syntezΩ FM na
  8-bitowej karcie.

  Jednak┐e odtwarzanie plik≤w MOD wymaga do╢µ du┐ej pracy procesora.
  Niekt≤re eksperymentalne pomiary wykaza│y, ┐e odtwarzanie przy
  czΩstotliwo╢ci 44kHz wymaga ponad 40% prΩdko╢ci 486/50 i komputer
  386/25 bΩdzie mia│ ju┐ k│opoty z pr≤bkami powy┐ej 22kHz (takie s▒ na
  8-bitowych kartach, takich jak SoundBlaster). Karty takie jak Gravis
  UltraSound przeprowadzaj▒ wiΩcej operacji sprzΩtowo i odci▒┐aj▒
  procesor.

  Powy┐sze stwierdzenia s▒ prawdziwe przy zak│o┐eniu, ┐e komputer nie
  prowadzi ┐adnych dzia│a± obci▒┐aj▒cych procesor.

  Dokonywanie konwersji plik≤w d╝wiΩkowych lub dodawanie efekt≤w przy
  u┐yciu program≤w narz▒dziowych jak np. sox jest r≤wnie┐ szybsze je╢li
  masz koprocesor matematyczny (lub procesor z wbudowanym FPU).
  Sterownik j▒dra sam w sobie nie wykonuje jednak ┐adnych oblicze±
  zmiennoprzecinkowych.


  6.17.  Problemy z kart▒ PAS16 i kontrolerem SCSI Adaptec 1542 SCSI


  (nastΩpuj▒ce wyja╢nienie udostΩpni│ [e-mail])

  Linux rozpoznaje 1542 jedynie pod adresem 330 (domy╢lnie) lub 334, a
  PAS zezwala na emulacjΩ MPU-401 jedynie pod adresem 330. Nawet je╢li
  wy│▒czysz MPU-401 programowo, co╢ nadal chce siΩ k│≤ciµ z 1542, je╢li
  jest on pod preferowanym adresem domy╢lnym. Prze│▒czenie 1542 pod
  adres 334 wszystkich uszczΩ╢liwi.


  Dodatkowo, zar≤wno 1542, jak i PAS-16 korzystaj▒ z 16-bitowego DMA,
  wiΩc je╢li pr≤bkujesz przy 16 bitach i 44kHz w stereo i zapisujesz
  plik na dysku SCSI podczepionym pod 1542, jeste╢ o krok od k│opot≤w.
  DMA zachodz▒ na siebie i nie ma wystarczaj▒co du┐o czasu na
  od╢wie┐enie RAM, wiΩc dostajesz okrutny komunikat ``PARITY ERROR -
  SYSTEM HALTED'' (BúíD PARZYSTOªCI - SYSTEM ZAWIESZONY), bez
  jakichkolwiek wskaz≤wek, jak do tego dosz│o. Tym gorzej, ┐e kilku
  innych producent≤w napΩd≤w QIC-117 zaleca ustawianie czasu
  w│▒czania/wy│▒czania magistrali w taki spos≤b, ┐e 1542 pozostaje
  w│▒czony nawet d│u┐ej ni┐ zwykle. Zdob▒d╝ program SCSISEL.EXE z BBSu
  firmy Adaptec lub kilku innych miejsc w Internecie i zmniejszaj czas
  BUS ON lub zwiΩkszaj BUS OFF dop≤ki problem nie zniknie, nastΩpnie
  ustaw je jeszcze ╝dziebko dalej. SCISEL zmienia ustawienia EEPROM,
  wiΩc jest to bardziej trwa│e ni┐ poprawka w wierszu sterownika pod DOS
  w CONFIG.SYS i bΩdzie dzia│aµ je╢i za│adujesz bezpo╢rednio Linuxa (nie
  jest tak przy poprawce w DOSie). NastΩpny problem z g│owy.


  Ostatni problem - starsze uk│ady Symphony drastycznie zmniejsza│y czas
  cykli I/O aby przyspieszyµ dostΩp do magistrali. »adna karta spo╢r≤d
  r≤┐nych, kt≤rymi siΩ bawi│em nie mia│a ┐adnych problem≤w ze
  zmniejszonym czasem, za wyj▒tkiem PAS-16. BBS firmy Media Vision
  udostΩpnia SYMPFIX.EXE, kt≤ry ma usuwaµ problem przez zmianΩ bitu
  diagnostycznego w kontrolerze magistrali Symphony, ale nie jest to
  wystarczaj▒ca gwarancja. Mog▒ byµ konieczne:


  ╖  spowodowanie, aby sprzedawca p│yty g│≤wnej wymieni│ starsz▒ wersjΩ
     uk│adu magistrali

  ╖  wymiana p│yty g│≤wnej, lub

  ╖  kupno innego typu karty d╝wiΩkowej

  Firma Young Microsystems uzupe│nia p│yty g│≤wne, kt≤re importuje, za
  mniej wiΩcej $30 (US); inni producenci mog▒ te┐ to robiµ je╢li jeste╢
  w stanie dociec, kto sprowadzi│ lub wyprodukowa│ p│ytΩ g│≤wn▒ (┐yczΩ
  szczΩ╢cia). Problem tkwi w uk│adzie interfejsu magistrali ProAudio, o
  ile mi wiadomo; nikt nie kupuje karty d╝wiΩkowej za $120 ┐eby zaraz
  wetkn▒µ j▒ w 6MHz AT. WiΩkszo╢µ z nich dzia│a znakomicie na
  komputerach 25-40MHz 386/486 i powinna byµ w stanie obs│u┐yµ co
  najmniej 12MHz magistralΩ, o ile uk│ady s▒ poprawnie zaprojektowane.


  Pierwszy problem zale┐y od uk│ad≤w u┐ytych na p│ycie g│≤wnej,
  prΩdko╢ci magistrali i innych ustawie± BIOS, oraz fazy ksiΩ┐yca. Drugi
  problem zale┐y od ustawienia opcji od╢wie┐ania (ukryte lub
  synchroniczne), prΩdko╢ci DMA 1542 i (byµ mo┐e) prΩdko╢ci I/O
  magistrali. Trzeci mo┐na wykryµ dzwoni▒c do Media Vision i pytaj▒c,
  kt≤ry rodzaj ko╢ci Symphony jest niekompatybilny. B▒d╝ jednak
  ostrze┐ony - 3 z 4 technik≤w, z kt≤rymi rozmawia│em mia│o uszkodzenie
  m≤zgu. By│bym bardzo ostro┐ny zanim bym uwierzy│ w cokolwiek, co
  powiedzieli o czyim╢ sprzΩcie, poniewa┐ nawet swojego nie znaj▒ za
  dobrze.
  6.18.  Czy jest mo┐liwe jednoczesne nagrywanie i odtwarzanie pr≤bek?


  Z powodu ogranicze± sprzΩtowych, nie jest to mo┐liwe na wiΩkszo╢ci
  kart d╝wiΩkowych. Niekt≤re nowsze karty to umo┐liwiaj▒. WiΩcej
  informacji znajdziesz w rozdziale o "trybie dwukierunkowym" w
  PodrΩczniku Hackera do VoxWare.



  6.19.  M≤j SB16 jest ustawiony na IRQ 2, ale configure nie pozwala
  ustawiµ tej warto╢ci.


  Na '286 i starszych komputerach, przerwanie IRQ 2 jest przeniesione do
  drugiego kontrolera przerwa±. Jest ono r≤wnowa┐ne IRQ 9.



  6.20.  Czy SoundBlaster AWE32 lub SoundBlaster16 ASP s▒ obs│ugiwane?


  Dawniej, firma Creative Labs nie chcia│a udostΩpniaµ informacji dla
  programist≤w o tych kartach. Zmienili jednak sw▒ politykΩ i sterownik
  do AWE wchodzi obecnie w sk│ad sterownik≤w w j▒drach Linuxa 2.1.x.



  6.21.  Je╢li uruchomiΩ Linuxa, po czym za│aduje DOS, dostajΩ b│Ωdy
  i/lub programy d╝wiΩkowe dzia│aj▒ niepoprawnie.


  Zdarza siΩ to po miΩkkim prze│▒dowaniu DOS. Czasami komunikat o
  b│Ωdzie myl▒co odnosi siΩ do rzekomego b│Ωdu w pliku CONFIG.SYS.

  WiΩkszo╢µ obecnych kart d╝wiΩkowych ma programowo konfigurowalne
  ustawienia IRQ i DMA. Je╢li u┐ywasz inne ustawienia na Linuxie i MS-
  DOS/Windows, mo┐esz napotkaµ problemy. Niekt≤re karty d╝wiΩkowe nie
  przyjmuj▒ nowych ustawie± bez ca│kowitego prze│adowania (wy│▒czenie
  zasilania lub wci╢niΩcie przycisku reset).

  Szybkim rozwi▒zaniem tego problemu jest pe│ne prze│adowanie komputera
  przy u┐yciu przycisku reset lub przez wy│▒czenie i w│▒czenie
  zasilania, a nie prze│adowanie miΩkkie (np. przez Ctrl-Alt-Del).

  Poprawne rozwi▒zanie upewnienie siΩ, ┐e pod MS-DOS i Linuxem u┐ywane
  s▒ te same ustawienia (lub nie u┐ywaj DOS :-).



  6.22.  Problemy z uruchamianiem gry DOOM pod Linuxem


  U┐ytkownikom linuxowej wersji gry DOOM firmy ID software mog▒ siΩ te
  uwagi przydaµ.

  Aby uzyskaµ poprawny d╝wiΩk wyj╢ciowy, potrzebujesz sterownik d╝wiΩku
  w wersji 2.90 lub p≤╝niejszej; ma on obs│ugΩ "trybu DOOM" w czasie
  rzeczywistym.

  Pr≤bki d╝wiΩkowe s▒ 16-bitowe. Je╢li masz kartΩ 8-bitow▒, mo┐esz nadal
  us│yszeµ d╝wiΩk przy u┐yciu jednego z kilku program≤w dostΩpnych w
  <ftp://sunsite.unc/edu/pub/Linux/games/doom>.

  Je╢li gra DOOM dzia│a wolno na twoim komputerze, wy│▒czenie d╝wiΩku
  (przez zmianΩ nazwy pliku sndserver) mo┐e j▒ przyspieszyµ.
  Domy╢lnie DOOM nie obs│uguje d╝wiΩku (jak w wersji na DOS). Program
  musserver dodaje obs│ugΩ d╝wiΩku do DOOMa pod Linuxem. Mo┐esz go
  znale╝µ pod adresem
  <ftp://pandora.st.hmc.edu/pub/linux/musserver.tgz>.

  (Ostatnie prze│omowe wie╢ci: zdaje siΩ, ┐e sterownik d╝wiΩku do gry
  DOOM nie chce dzia│aµ z j▒drami 2.0.x. Informuje o b│Ωdzie zwi▒zanym z
  /dev/sequencer.)



  6.23.  Jak mogΩ zredukowaµ szumy zbierane przez moj▒ kartΩ d╝wiΩkow▒?


  U┐ycie dobrej jako╢ci ekranowanych kabli i pr≤bowanie karty w r≤┐nych
  slotach mo┐e pom≤c w redukowaniu poziomu szum≤w. Je╢li karta d╝wiΩkowa
  ma regulator g│o╢no╢ci, mo┐esz spr≤bowaµ jego r≤┐ne ustawienia
  (maksymalne jest prawdopodobnie najlepsze).

  U┐ycie programowego miksera pozwala ci siΩ upewniµ, ┐e niepo┐▒dane
  sygna│y wej╢ciowe (np. mikrofon) s▒ ustawione na zerowym poziomie.

  Konstrukcja niekt≤rych kart d╝wiΩkowych nie zapewnia dobrego
  ekranowania i uziemienia, przez co zbieraj▒ one sporo szum≤w.

  Na koniec, w moim systemie odkry│em, ┐e opcja j▒dra no-hlt w linii
  polecenia zmniejsza poziom szum≤w. Przekazuje ona do j▒dra informacjΩ,
  aby nie u┐ywana by│a instrukcja halt w trakcie przetwarzania pΩtli
  biernego procesu. Mo┐esz sprawdziµ to rΩcznie w trakcie │adowania
  systemu, lub ustawiµ przez dodanie polecenia append="no-hlt" do pliku
  konfiguracyjnego LILO.


  6.24.  MogΩ odtwarzaµ d╝wiΩki, ale nie mogΩ nagrywaµ.


  Je╢li mo┐esz odtwarzaµ d╝wiΩk, ale nie nagrywaµ, spr≤buj zrobiµ
  nastΩpuj▒ce rzeczy:


  ╖  u┐yj programowego miksera aby wybraµ stosowne urz▒dzenie (np.
     mikrofon)

  ╖  przy u┐yciu miksera ustaw poziomy wej╢ciowe na maksymalne

  ╖  je╢li mo┐esz, spr≤buj przetestowaµ nagrywanie na karcie pod MS-
     DOSem, aby sprawdziµ, czy nie ma problemu sprzΩtowego.

  Czasami do nagrywania u┐ywany jest inny kana│ DMA ni┐ do odtwarzania.
  W tym przyoadku najbardziej prawdopodobnym powodem bΩdzie niepoprawne
  ustawienie DMA dla nagrywania.



  6.25.  Moja "kompatybilna" karta d╝wiΩkowa dzia│a tylko w≤wczas, gdy
  zainicjalizujΩ j▒ pod MS-DOS.


  W wiΩkszo╢ci przypadk≤w karty "kompatybilne z SoundBlaster" bΩd▒
  dzia│aµ lepiej pod Linuxem je╢li zostan▒ skonfigurowane ze
  sterownikiem innym ni┐ SoundBlaster. WiΩkszo╢µ kart jest teoretycznie
  kompatybilna (tzn. "kompatybilna z 16-bitow▒ SB Pro" lub "16-bitowa
  kompatybilna z SB"), ale zwykle ≤w tryb SoundBlaster jest tylko
  sztuczk▒ dodan▒ dla kompatybilno╢ci gier pod DOSem. WiΩkszo╢µ kart ma
  16-bitowy macierzysty tryb, kt≤ry jest prawdopodobnie obs│ugiwany
  przez ostatnie wersje j▒dra Linuxa (2.0.1 i p≤╝niejsze).
  Tylko przy niekt≤rych (zazwyczaj raczej starych) kartach niezbΩdna
  jest pr≤ba uruchomienia ich w trybie SoundBlaster. Jedyne nowsze
  karty, kt≤re s▒ wyj▒tkami od tej regu│y s▒ karty oparte na Mwave.



  6.26.  Moja 16-bitowa karta "kompatybilna" z SoundBlaster dzia│a pod
  Linuxem jedynie w trybie 8-bitowym.

  16-bitowe karty opisane jako kompatybilne z SoundBlaster s▒
  rzeczywi╢cie kompatybilne jedynie z 8-bitow▒ kart▒ SoundBlaster Pro.
  Maj▒ zazwyczaj 16-bitowy tryb, kt≤ry nie jest kompatybliny z
  SoundBlaster 16 oraz sterownikiem d╝wiΩku w Linuxie.

  Mo┐e ci siΩ udaµ uruchomiµ kartΩ w trybie 16-bitowym przy u┐yciu
  sterownika MAD16 lub MSS/WSS.


  6.27.  Gdzie mogΩ znale╝µ programy d╝wiΩkowe pod Linuxa?


  Oto kilka dobrych archiw≤w, kt≤re mo┐esz przekopaµ w poszukiwaniu
  program≤w obs│uguj▒cych d╝wiΩk pod Linxem:


  ╖  <ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/kernel/sound/>

  ╖  <ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/apps/sound/>

  ╖  <ftp://tsx-11.mit.edu:/pub/linux/packages/sound/>

  ╖  <ftp://nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/util/sound/>

  ╖  <ftp://nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/xtra/snd-kit/>

  ╖  <ftp://nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/ALPHA/sound/>


  6.28.  Czy sterownik d╝wiΩku mo┐e byµ skompilowany jako │adowalny
  modu│ j▒dra?


  Przy ostatnich j▒drach sterownik d╝wiΩku mo┐e byµ skompilowany do
  postaci modu│u.

  Szczeg≤│y znajdziesz w plikach
  </usr/src/linux/drivers/sound/Readme.modules> i
  </usr/src/linux/Documentation/modules.txt> (lub
  </usr/src/linux/README>).


  6.29.  Czy mogΩ u┐yµ kartΩ d╝wiΩkow▒ aby zast▒piµ systemowy sygna│ na
  konsoli?


  Spr≤buj program oplbeep, znajduj▒cy siΩ pod adresem
  <ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/apps/sound/oplbeep-alpha.tar.gz>

  Inny wariant to program beep, znajduj▒cy siΩ tu:
  <ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/kernel/patches/misc/modreq_beep.tgz>

  Pakiet modutils zawiera przyk│adowy program i poprawkΩ do j▒dra, kt≤re
  pozwalaj▒ uruchamiaµ dowolny program zewnΩtrzny generuj▒cy d╝wiΩki gdy
  jest to wymagane przez j▒dro.


  Dodatkowo, przy niekt≤rych kartach d╝wiΩkowych mo┐esz pod│▒czyµ
  wyj╢cie g│o╢nika PC do karty - w≤wczas wszystkie d╝wiΩki wydobywaj▒
  siΩ z g│o╢nik≤w pod│▒czonych do karty.



  6.30.  Co to jest VoxWare?


  Sterowniki d╝wiΩku do j▒dra obs│uguj▒ kilka r≤┐nych system≤w
  kompatybilnych z Unixem, opartych na architekturze Intel. Mo┐na je
  zdobyµ jako osobny pakiet, oddzielony od j▒dra. Do lutego 1996 autor
  nazywa│ oprogramowanie "VoxWare". Niestety, nazwa ta zosta│a
  zarejestrowana przez VoxWare Incorporated i nie mo┐na jej u┐ywaµ. Nowa
  nazwa sterownika to OSS/Free.

  Open Sound System (OSS - Otwarty System D╝wiΩkowy) jest komercyjnie
  dostΩpnym steronikiem d╝wiΩku dla r≤┐nych system≤w Unix, sprzedawanym
  przez 4Front Technologies. Darmowa wersja, znana jako OSS/Free bΩdzie
  nadal udostΩpniana za darmo na systemy Linux.

  WiΩcej informacji znajdziesz na stronie WWW firmy 4Front Technologies
  - <http://www.4front-tech.com/>.

  Inne nazwy, na jakie mog│e╢ siΩ natkn▒µ, kt≤re by│y u┐ywane wcze╢niej
  w odniesieniu do tego samego sterownika to TASD (Tymczasowo Anonimowy
  Sterownik D╝wiΩku) oraz USS (Unix Sound System - System D╝wiΩku dla
  Unixa).


  6.31.  Czy karty Plug and Play s▒ obs│ugiwane?


  Pe│na obs│uga Plug and Play powinna pojawiµ siΩ w Linuxie 2.1.
  Tymczasem, istnieje kilka rozwi▒za±, pozwalaj▒cych uruchomiµ karty
  Plug and Play.

  Je╢li masz nowszy system Pentium z BIOSem Plug and Play, powinien siΩ
  on automatycznie zaj▒µ konfigurowaniem kart. Upewnij siΩ, ┐e ustawi│e╢
  sterownik d╝wiΩku w Linuxie na takie same parametry adresu I/O, IRQ i
  kana│u DMA, jakie u┐yte zosta│y przez BIOS.

  Istnieje pakiet program≤w narzΩdziowych do Plug and Play dla Linuxa,
  kt≤ry mo┐na wykorzystaµ do ustawienia karty. Mo┐na go znale╝µ na
  stronach WWW Red Hat :  <http://www.redhat.com/> (mo┐e byµ tak┐e
  w│▒czony do twojej dystrybucji Linuxa).

  Je╢li u┐ywasz kartΩ pod Windows95, mo┐esz u┐yµ mened┐era urz▒dze± do
  ustawienia karty, nastΩpnie miΩkko prze│adowaµ Linuxa przy u┐yciu
  programu LOADLIN. Upewnij siΩ, ┐e Windows95 i Linux u┐ywaj▒ tych
  samych ustawie± karty.

  Je╢li u┐ywasz kartΩ pod DOSem, do konfigurowania karty pod DOS mo┐esz
  u┐yµ program narzΩdziowy icu, dostarczany z kartami SoundBlaster16
  PnP. NastΩpnie miΩkkie prze│adowanie Linuxa za pomoc▒ programu
  LOADLIN. Ponownie, upewnij siΩ, ┐e Linux i DOS u┐ywaj▒ tych samych
  ustawie± karty.

  Komercyjny sterownik d╝wiΩku OSS obs│uguje kartΩ d╝wiΩkow▒
  SoundBlaster16 PnP. Mo┐esz nabyµ ten sterownik od 4Front Technologies.


  6.32.  Sox/Play/Vplay wypisuje "invalid block size 1024" (b│Ωdny
  rozmiar bloku 1024)


  Zmiana w sterowniku d╝wiΩku w wersji 1.3.67 zepsu│a kilka program≤w
  odtwarzaj▒cych d╝wiΩk, kt≤re (niepoprawnie) sprawdza│y, czy wynik
  odwo│ania ioctl SNDCTL_DSP_GETBLKSIZE jest wiΩkszy ni┐ 4096. Programy
  narzΩdziowe w│▒czone do ostatniego pakietu snd-util-3.x.tar.gz (pod
  adresem  <ftp://ftp.4front-tech.com/ossfree>.) obecnie obs│uguj▒ to
  poprawnie.  Ostatnie wersje sterownika d╝wiΩku zosta│y r≤wnie┐
  poprawione celem unikniΩcia alokacji fragment≤w kr≤tszych ni┐ 4096
  bajt≤w, co rozwi▒zuje problem ze starszymi programami.


  6.33.  Dlaczego sterownik d╝wiΩku ma w│asny program konfiguracyjny?


  Sterownik d╝wiΩku obs│uguje wiele r≤┐nych parametr≤w konfiguracyjnych.
  Program configure z pakietu sterownika d╝wiΩku sprawdza wiele
  zale┐no╢ci miΩdzy parametrami. NarzΩdzia u┐ywane do konfigurowania
  j▒dra nie umo┐liwiaj▒ takiego stopnia funkcjonalno╢ci.

  Powiedziawszy powy┐sze, ostatnie j▒dra opcjonalnie pozwalaj▒ na u┐ycie
  standardowych narzΩdzi konfiguracji j▒dra do ustawiania sterownika
  d╝wiΩku (patrz wcze╢niejszy rozdzia│ - "Konfigurowanie J▒dra").


  6.34.  Ustawienia miksera s▒ zerowane za ka┐dym razem gdy za│adujΩ
  modu│ sterownika d╝wiΩku


  Mo┐esz skompilowaµ sterownik d╝wiΩku jako modu│ │adowalny i u┐ywaµ
  kerneld do jego automatycznego │adowania i usuwania. Mo┐e to wywo│aµ
  jeden problem - za ka┐dym prze│adowaniem modu│u ustawienia miksera
  powracaj▒ do warto╢ci domy╢lnych. Przy niekt≤rych kartach mo┐e to byµ
  zbyt g│o╢no (np. SoundBlaster16), lub za cicho. Markus Gutschke
  ([e-mail]) znalaz│ nastΩpuj▒ce rozwi▒zanie. Wpisz
  poni┐szy wiersz do pliku /etc/conf.modules:



       options sound dma_buffsize=65536 && /usr/bin/setmixer igain 0 ogain 0 vol 75




  Spowoduje to, ┐e tw≤j program miksuj▒cy (w tym przypadku setmixer)
  zostanie uruchomiony niezw│ocznie po za│adowaniu sterownika d╝wiΩku.
  Parametr dma_buffsize jest jedynie sztuczn▒ warto╢ci▒, niezbΩdn▒ ze
  wzglΩdu na wymagany jakikolwiek parametr linii polecenia. Zmie±
  polecenie zgodnie z potrzebami, aby dopasowaµ ustawienia g│o╢no╢ci.

  Je╢li wkompilowa│e╢ sterownik d╝wiΩku do j▒dra i chcesz ustawiaµ
  poziomy g│o╢no╢ci w trakcie │adowania j▒dra, mo┐esz wywo│aµ program
  miksuj▒cy w jednym z systemowych plik≤w startowych, jak np.
  /etc/rc.d/rc.local.



  6.35.  Jedynie u┐ytkownik root mo┐e nagrywaµ d╝wiΩk


  Domy╢lnie, skrypt w Readme.linux, kt≤ry tworzy pliki urz▒dze±
  d╝wiΩkowych ustawia prawa dostΩpu tak, ┐e urz▒dzenia odczytywane mog▒
  byµ jedynie przez u┐ytkownika root. Jest tak, aby unikn▒µ mo┐liwej
  dziury w systemie. W ╢rodowisku sieciowym, zewnΩtrzni u┐ytkownicy
  mogliby potajemnie pod│▒czyµ siΩ zdalnie do systemu z kart▒ d╝wiΩkow▒
  i mikrofonem i pods│uchiwaµ. Je╢li ciΩ to nie martwi, mo┐esz zmieniµ
  prawa dostΩpu ustanowione przez skrypt.

  Przy domy╢lnych ustawieniach, u┐ytkownicy nadal mog▒ odtwarzaµ pliki
  d╝wiΩkowe. Nie jest to ryzykowne z punktu widzenia bezpiecze±stwa, ale
  mo┐e byµ potencjalnie denerwuj▒ce.


  7.  ¼r≤d│a Informacji


  Je╢li masz kartΩ d╝wiΩkow▒, kt≤ra zawiera interfejs CD-ROM lub SCSI,
  dodatkowe informacje, kt≤re mog│yby ci siΩ przydaµ s▒ w dokumentach
  Linux SCSI HOWTO oraz Linux CD-ROM HOWTO


  Sound Playing HOWTO opisuje sposoby u┐ycia r≤┐nych typ≤w plik≤w
  d╝wiΩkowych i muzycznych pod Linuxem.

  Istnieje stary dokument, zwany PodrΩcznik Hackera do WoxWare, dostΩpny
  pod adresem  <ftp://nic.funet.fi/pub/OS/Linux/ALPHA/sound/>. WiΩkszo╢µ
  zawartej tam informacji zosta│a zast▒piona dokumentami w
  <http://www.4front-tech.com/pguide>, ale rozdzia│ o /dev/sequencer
  mo┐e nadal byµ przydatny.

  NastΩpuj▒ce dokumenty FAQ s▒ regularnie wysy│ane do grupy dyskusyjnej
  Usenetu news.announce, a tak┐e archiwizowane pod adresem
  <ftp://rtfm.mit.edu/pub/usenet/news.answers>:


  ╖  PCsoundcards/generic-faq (FAQ na temat zwyk│ych kart d╝wiΩkowych na
     PC)

  ╖  PCsoundcards/soundcard-faq (FAQ comp.sys.ibm.pc.soundcard)

  ╖  PCsoundcards/gravis-ultrasound/faq (FAQ o Gravis UltraSound)

  ╖  audio-fmts/part1 (Opisy format≤w plik≤w d╝wiΩkowych)

  ╖  audio-fmts/part2 (Opisy format≤w plik≤w d╝wiΩkowych)

  Dokumenty FAQ wymieniaj▒ r≤wnie┐ kilka list pocztowych i archiw≤w
  dotycz▒cych konkretnych produkt≤w. NastΩpuj▒ce grupy dyskusyjne
  Usenetu omawiaj▒ kwestie d╝wiΩku i/lub pokrewne:



  ╖  alt.binaries.sounds.* (r≤┐ne grupy do wysy│ania plik≤w d╝wiΩkowych)

  ╖  alt.binaries.multimedia (do wysy│ania plik≤w multimedialnych)

  ╖  alt.sb.programmer (programowanie kart Soundblaster)

  ╖  comp.multimedia (o multimediach)

  ╖  comp.music (teoria i badania muzyki komputerowej)

  ╖  comp.sys.ibm.pc.soundcard.* (r≤┐ne grupy dotycz▒ce kart d╝wiΩkowych
     na IBM PC)


  Strony WWW po╢wiΩcone multimediom znale╝µ mo┐na tutaj:
  <http://viswiz.gmd.de/MultimediaInfo/>. Creative Labs ma stronΩ WWW
  pod adresem  <http://www.creaf.com/>. MediaTrix ma stronΩ WWW pod
  adresem  <http://www.mediatrix.com/>.


  Linuxowe pocztowe listy dyskusyjne maj▒ sporo "kana│≤w" po╢wiΩconych
  r≤┐nym tematom, w tym d╝wiΩkowi. Aby dowiedzieµ siΩ, jak siΩ do nich
  przy│▒czyµ, wy╢lij pocztΩ ze s│owem "help" jako tre╢ci▒ listu na adres
  [e-mail]. Owe listy pocztowe nie s▒ zalecane je╢li
  chodzi o pytania na temat konfiguracji kart d╝wiΩkowych, itp. Istniej▒
  z my╢l▒ o dyskusjach dotycz▒cych programowania.

  Jak wspomniano wcze╢niej kilka razy, do sterownik d╝wiΩku do j▒dra
  do│▒czona jest pewna ilo╢µ plik≤w Readme, zawieraj▒cych u┐yteczne
  informacje o sterowniku kart d╝wiΩkowych. Mo┐na je zazwyczaj znale╝µ w
  katalogu  </usr/src/linux/drivers/sound>.

  Z autorem sterownika d╝wiΩku do j▒dra, Hannu Savolainenem, mo┐na siΩ
  skontaktowaµ pod adresem [e-mail]. Ma on r≤wnie┐ stronΩ WWW
  :  <http://personal.eunet.fi/pp/voxware>. Te strony WWW s▒ najlepszym
  ╝r≤d│em informacji, je╢li chodzi o bie┐▒cy status obs│ugiwanych kart
  d╝wiΩkowych, znane problemy i poprawki b│Ωd≤w.

  Informacje o OSS, komercyjnym sterowniku d╝wiΩku do Linuxa i innych
  system≤w kompatybilnych z Unixem mo┐na znale╝µ na stronach WWW 4Front
  Technologies.

  Mapa Oprogramowania Linuxa (Linux Software Map) jest nieocenionym
  narzΩdziem wyszukiwania oprogramowania na Linuxa. Przeszukiwanie LSM
  po s│owach kluczowych, jak np. sound (d╝wiΩk) jest dobr▒ metod▒
  wynajdowania program≤w maj▒cych co╢ wsp≤lnego z urz▒dzeniami
  d╝wiΩkowymi.  LSM mo┐na znale╝µ w rozmaitych anonimowych archiwach
  FTP, chocia┐by  <ftp://ftp.icm.edu.pl/pub/Linux/sunsite/docs/LSM.gz>.

  W ramach Projektu Dokumentacji Linuxa powsta│o kilka ksi▒┐ek o
  Linuxie, w tym Linux Installation and Getting Started (Instalacja
  Linuxa i Pierwsze Kroki). S▒ one za darmo dostΩpne poprzez anonimowy
  FTP z g│≤wnych archiw≤w Linuxa, a tak┐e do nabycia w formie
  drukowanej.

  Na sam koniec, bezwstydny wtrΩt: Je╢li chcesz siΩ dowiedzieµ znacznie
  wiΩcej o multimediach pod Linuxem (szczeg≤lnie aplikacje i
  programowanie CD-ROM i d╝wiΩku), sprawd╝ moj▒ ksi▒┐kΩ Linux Multimedia
  Guide, ISBN 1-56592-219-0, wydan▒ przez oficynΩ O'Reilly and
  Associates. O szczeg≤│ach dowiesz siΩ pod numerem 800-998-9938 w
  Ameryce P≤│nocnej, lub na stronach WWW
  <http://www.ora.com/catalog/multilinux/noframes.html>.



  8.  Od t│umacza

  Prawa autorskie wersji polskiej tego dokumentu (c) 1997 s▒ w│asno╢ci▒
  Paw│a Olszewskiego ([e-mail]). Dystrybucja wersji polskiej
  objΩta jest klauzul▒ analogiczn▒ do zawartej w oryginale.


  Je╢li znalaz│e╢ w niniejszym dokumencie jakie╢ paskudne liter≤wki,
  b│Ωdy ortograficzne, lub inne tego typu numery, ╢lij informacjΩ w
  pierwszej kolejno╢ci do t│umacza, w tej sytuacji autor orygina│u jest
  najprawdopodobniej niewinny.


  W kwestii merytorycznej, dokument ten nie r≤┐ni siΩ specjalnie od
  orygina│u (nie dokona│em ┐adnych zmian ani poprawek), pomijaj▒c
  odno╢nik do pliku LSM.gz, kt≤ry zmieni│em na lokalne archiwum SunSITE.
  Doda│em r≤wnie┐ odno╢nik do archiwum polskich wersji dokument≤w HOWTO.


  Najnowsza wersja tego dokumentu znajduje siΩ wraz z innymi
  przet│umaczonymi na polski dokumentami serii Linux-HOWTO, w archiwum
  dokument≤w JTZ (Jak To Zrobiµ):
  ftp://ftp.ippt.gov.pl/pub/Linux/JTZ/Sound-HOWTO.pl.html.gz.
  Naj╢wie┐sza wersja angielska znajduje siΩ tutaj:
  http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Sound-HOWTO.html.


  Na zdrowie,

  Pawko Olszewski, [e-mail]